رصد اخبار در فروردین 1404منتشر کرد، در ایام نوروز 1404، از 25 اسفند تا 15 فروردین‌ماه، 36 میلیون و 519 هزار و 671 نفر به سفر رفتند. بیشترین سفرها به استان‌های مازندران، گیلان، خراسان رضوی، تهران و اصفهان انجام‌شده است.
گزارش رصد فرهنگی (88)
صنعت کتاب در ایران؛ تصویری از وضعیت تولید کتاب
گزارش رصد فرهنگی پیش‌رو که در اسفند 1403 در مرکز رصد فرهنگی کشور تهیه‌شده است؛ به بررسی وضعیت تولید کتاب در ایران از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ می‌پردازد و نشان می‌دهد که باوجود کاهش شمارگان کل کتاب‌ها، تعداد عناوین منتشرشده به‌طور چشمگیری افزایش‌یافته است. این رشد نشان‌دهندۀ تنوع بیشتر در محتوای کتاب‌ها و تلاش ناشران برای پاسخگویی به نیازهای متنوع مخاطبان است و همچنین به افزایش تقاضا برای آثار بین‌المللی اشاره دارد. پیشنهادهایی برای بهبود زیرساخت‌ها و نوآوری در محتوا نیز ارائه‌شده است.
زینب زین‌الدینی
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در اسفند 1403 پژوهشی منتشر کرده است که نشان می‌دهد؛ مجموع اعتبارات دستگاه‌های دین در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ به بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده و با رشد ۲۵.۳درصدی نسبت به سال گذشته، نشان‌دهنده توجه بیشتر به این حوزه است. همچنین، محوریت بخشیدن به اسناد کلان سیاستی می‌تواند به بهبود انضباط دستگاهی و افزایش شفافیت عملکردی کمک کند.
سید حسنعلی سیاحی‌زاده فرد
سینا عصاره‌نژاد دزفولی
در سال 1403، 67 نمایش تئاتر در ایران فروش بالای 1 میلیارد تومان داشته‌اند، که نشان‌دهندۀ وضعیت خوب تئاتر کشور است. نمایش «امشب به‌صرف بورش و خون» با فروش 19.9 میلیارد تومان، پرفروش‌ترین نمایش سال بوده است، اطلاع‌نگاشت پیش‌رو را نمافر در فروردین 1404 منتشر کرده است.
گزارش رصد فرهنگی (87)
وضعیت مطالعه کتاب در میان ایرانیان
این گزارش یکی دیگر از گزارش‌های مرکز رصد فرهنگی کشور است که به بررسی سرانه مطالعه و عوامل مؤثر بر آن در ایران می‌پردازد و نشان می‌دهد که 54 تا 66 درصد جمعیت به مطالعه کتاب‌های غیردرسی می‌پردازند. همچنین، میانگین زمان مطالعه روزانه بین 13 تا 32 دقیقه است و استان تهران با سرانه مطالعه بالاتر، ازنظر تعداد کتابخانه به ازای هر صد هزار نفر در وضعیت مناسبی قرار ندارد.
سیده فاطمه فیروزآبادی
پژوهش فرهنگی
تأثیرات بازی‌های ویدئویی بر رشد اخلاقی کاربران
بررسی تأثیر بازی‌های ویدئویی بر رشد اخلاقی کاربران نشان می‌دهد که بسته به سناریو، محتوای بازی و سن کاربر، این تأثیرات می‌تواند مثبت یا منفی باشد. همچنین، اهمیت رده‌بندی سنی و نقش والدین در مدیریت استفاده از این بازی‌ها برای جلوگیری از ناهنجاری‌های رفتاری و ارتقاء رشد اخلاقی کاربران ضروری است، این پژوهش در سال 1401 از طرف پژوهشگاه فضای مجازی منتشرشده است.
محمدمهدی قاسم‌پور
مقاله فرهنگی
دیدگاه صاحب‌نظران در مورد ذهنیت جامعه ایرانی به فضاهای تفریحی با استفاده از الگوی نظری ِمکان سوم اولدنبرگ
مقاله به بررسی دیدگاه صاحب‌نظران درباره ذهنیت جامعه ایرانی نسبت به فضاهای تفریحی می‌پردازد و نشان می‌دهد که این فضاها نیاز به توجه بیشتری دارند. پیشنهاد می‌شود با ایجاد تفریحات هدفمند و سرمایه‌گذاری در این فضاها، فضامکان‌های تفریحی تقویت شوند و از تبدیل آن‌ها به الگوهای نافرمانی جلوگیری گردد این مقاله در پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، دی 1403 منتشرشده است.
عزت‌الله میرزایی
اطلاع‌نگاشت مقابل نشان می‌دهد که در شش‌ماهه نخست سال 1402، با ثبت 12.465 فوتی ناشی از حوادث جاده‌ای، ضرورت فرهنگ‌سازی و آموزش درزمینۀ ایمنی جاده‌ها بیش‌ازپیش احساس می‌شود، این اطلاع‌نگاشت در وبگاه مرکز آمار در بهمن 1402 منتشرشده است.
پادکست‌ها به‌عنوان رسانه‌ای نوظهور، نیاز مخاطب ایرانی به داستان‌گویی را برآورده کرده و با بهره‌گیری از فرهنگ شفاهی، محبوبیت زیادی پیداکرده‌اند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که موضوع‌هایی مانند داستان، روان‌شناسی و تاریخ در میان پادکست‌های فارسی پرطرفدارند، در‌حالی‌که تولید محتواهای تخصصی‌تر در حوزه‌های علم و فنّاوری هنوز محدود است و نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری دارد. اطلاع‌نگاشت زیر را وبگاه نمافر در مهر 1402 منتشر کرده است.
آمارنامه پژوهشی
اطلس مردم‌نگاری سرزمین
اطلس مردم‌نگاری سرزمین سعی کرده ابزار بسیار مفید و سودمندی برای مدیریت حجم زیادی از داده‌های فرهنگی، اجتماعی، مکانی، اقتصادی، جمعیتی ارائه دهد، این آمارنامه پژوهشی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در آذر 1403 منتشرشده است.
معصومه رخشا
در اطلاع‌نگاشت مقابل نشان داده است؛ جشنوارۀ فیلم فجر امسال با حضور ۱۵ فیلم تولیدشده به‌واسطۀ نهادها و مؤسسه‌های مختلف، ازجمله اوج و سوره، شاهد تنوع بیشتری در عرصه تولید فیلم‌ها است، این اطلاع‌نگاشت را نمافر در بهمن 1403 منتشر کرده است.
پژوهش سیاستی
کشورگشایی سایبری؛ مفهوم دیپلماسی سایبر و قابلیت‌های دیپلماسی سایبر ایران، روسیه و رژیم اشغالگر صهیونیستی
این پژوهش به تحلیل دیپلماسی سایبری در ایران، روسیه و رژیم اشغالگر اسرائیل می‌پردازد و نقش آن را در سیاست‌های داخلی و خارجی این کشورها در عصر دیجیتال بررسی می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که این کشورها از دیپلماسی سایبری به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع ملی و تقویت حضور خود در نظام بین‌الملل استفاده می‌کنند و بر اهمیت همکاری‌های چندجانبه در مدیریت فضای سایبری تأکیددارند، این پژوهش را پژوهشکده فضای مجازی در اسفند 1400 منتشر کرده است.
فهیمه صابری
انجمن سینمای جوانان ایران با تمرکز بر فیلم کوتاه به‌عنوان نقطه عزیمت سینمای بلند، اهدافی چون نگره بومی و اقتباس را در برنامه‌های خود قرار داده و با اقدامات مؤثر در آموزش و حمایت از تولید، به‌دنبال تغییر نسل سینماگران و تنوع ژانری است؛ این مقاله در بهمن 1403 در وبگاه سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
مجید کیانیان
لایحه بودجه ۱۴۰۴، با افزایش ۴۳ درصدی اعتبارات دستگاه‌های رسانه‌ای به حدود ۳۵.۹ هزار میلیارد تومان، نشان‌دهنده توجه بیشتر به حوزه رسانه و فرهنگ است. این افزایش شامل اعتبارات جالب‌توجهی برای سازمان صداوسیما و خبرگزاری‌ها است که به تقویت زیرساخت‌های رسانه‌ای کشور کمک خواهد کرد. این پژوهش در مرکز پژوهشکده مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.
بازار هنر ایران در سال ۱۴۰۲ با رشد ۷۱درصدی و فروش ۱۷.۴۴ میلیون دلار آثار مدرن و معاصر، جان دوباره‌ای گرفت و هنرمندانی چون منوچهر یکتایی و سهراب سپهری در صدر فروش قرار گرفتند، اطلاع‌نگاشت زیر در وبگاه نمافر منتشر شده است.
بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۴، اعتبارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را با ۴۴ درصد رشد به ۱۳۷,۵۵۴,۴۸۳ میلیون ریال (حدود ۱۳ همت) و مجموع اعتبارات بخش فرهنگ و هنر را با ۲۴ درصد افزایش به ۲۱۶,۳۲۰,۰۰۰ میلیون ریال (حدود ۲۱/۶ همت) اعلام کرده است. این رشد نشان‌دهندۀ توجه بیشتر به حوزه فرهنگ و هنر در سال آینده است. این پژوهش در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در بهمن 1403 منتشر شده است.
مقالۀ سیاستی فرهنگی
سیاست‌گذاری هویت در نظام آموزشی کشور و توصیه‌های سیاستی آن
نظام آموزشی در هر جامعه باید به تقویت هویت دانش‌آموزان بپردازد تا آنان مهارت‌ها و صلاحیت‌های لازم مسئولیت‌های فردی و اجتماعی خود را کسب کنند. این مقاله با رویکرد تحلیلی، به تبیین کارکرد نظام آموزشی در پرورش هویت یادگیرندگان و ارائه توصیه‌های سیاستی برای بهبود این فرآیند می‌پردازد، به‌طوری‌که توجه به ابعاد مختلف هویت و مشارکت ذی‌نفعان، ازجمله معلمان و نهادهای اجتماعی، ضروری است. این مقاله به تأیید پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات در اسفند 1401 منتشرشده است.
در تمامی کشورها قوانینی برای مدیریت مهاجران غیرقانونی وجود دارد. در این اطلاع‌نگاشت که در وبگاه خبرگزاری فارس منتشر شده به برخی از قوانین مربوط به مهاجران غیرقانونی در کشورهای استرالیا، عربستان، روسیه، آلمان، فرانسه، ژاپن، مالزی، آمریکا و انگلیس بررسی و ارائه شده است. این قوانین به منظور ساماندهی وضعیت مهاجران و حفظ امنیت اجتماعی و اقتصادی کشورها طراحی شده‌اند.
حکمرانی داده در عصر دیجیتال به موضوعی کلیدی تبدیل شده که نیازمند بررسی تجربه‌های جهانی و تدوین چارچوب‌های مناسب در ایران است. این گزارش به همت پژوهشگاه فضای مجازی در آبان 1403 منتشرشده است.
محمدحسین اعلمی
تراشه‌ها در دنیای مدرن به عرصۀ رقابت میان قدرت‌های بزرگ تبدیل شده‌اند، به‌ویژه در رقابت چین و ایالات متحده که تهدیدی جدی برای برتری سیلیکون‌ولی محسوب می‌شود؛ این پژوهش که در وبگاه پژوهشگاه فضای مجازی در آبان 1403 به تلاش امید هراتی‌اصل ترجمه و منتشر شده به بررسی سیاست‌ها و روند تولید تراشه‌ها و وابستگی جهانی در این صنعت می‌پردازد.
امید هراتی اصل
چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر با جذابیت منحصربه‌فرد خود، میزبان ۱۳ کارگردان تازه‌کار و ۱۹ کارگردان باسابقه است که ابراهیم حاتمی‌کیا با ۷ سیمرغ پیشتاز این دوره محسوب می‌شود؛ این اطلاع‌نگاشت در وبگاه نمافر در بهمن 1403 منتشرشده است.
مقاله فرهنگی سیاستی
سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد در حوزۀ مسجد و مدرسه؛ تأملی بر شکاف میان کارکردهای تربیتی دو نهاد
این مقاله به بررسی سیاست‌گذاری‌های تربیتی نهادهای مسجد و مدرسه در ایران پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد و نشان می‌دهد که باوجود چالش‌ها، فرصت‌هایی برای بهبود همکاری و هم‌افزایی میان این دو نهاد وجود دارد. یافته‌ها حاکی از آن است که با ایجاد یک نقشه جامع و یکپارچه، می‌توان به تقویت هر دو نهاد و ارتقای کارکردهای تربیتی آن‌ها کمک کرد و شکاف‌های موجود را کاهش داد این مقاله در وبگاه پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در مهر 1403 منتشرشده است
شهرام رامشت
مینا فیاضی
در دنیای دیجیتال امروز، قانون‌گذاری اینترنت به یکی از چالش‌های اساسی کشورهای پیشرفته تبدیل‌شده است. آلمان باهدف ایجاد توازن میان آزادی بیان و حفاظت از حریم خصوصی کاربران، اقدام به وضع قوانینی کرده است که استفاده مسئولانه از فضای مجازی را ترویج می‌کند. اطلاع‌نگاشت زیر را خبرگزارس فارس منتشر کرده است.