جلسۀ داده‌خوانی پیمایش ملی رفتار رأی‌دهی ایرانیان شنبه 19 اسفند 1402 در خانۀ اندیشه‌ورزان برگزار شد.
به همت اندیشکدۀ افرا نشستی با موضوع «تصویراجتماعی فلسطین بعد از طوفان الاقصی» در محل پارک اندیشگاهی دانشگاه تهران برگزار شد.
گزارش رصد فرهنگی (55)
وضعیت فرهنگی و اجتماعی مهاجرین افغانستانی
گزارش «وضعیت فرهنگی و اجتماعی مهاجرین افغانستانی» در آبان 1402 منتشر شده است.
گزارش رصد فرهنگی (49)
وضعیت فرهنگی ارتباطی محرم
آنچه پیشِ روی شماست، گزارشی از وضعیت و برخی مسائل فرهنگی ارتباطی دهۀ محرم سال 1445 هجری قمری است که براساس آخرین نتایج نظرسنجی ملی دربارۀ مشارکت و حضور در آیین‌های عزاداری دهۀ اول محرم در مرداد 1402 هجری شمسی و همچنین تحلیل و بررسی سیاستی پررنگ‌ترین مناقشات فرهنگی در باب دهۀ محرم امسال ازجمله حسینیه‌های رسانه‌ای و تحولات جدید حوزۀ مداحی و هیئت است.
نشریۀ حاضر که تحت‌عنوان «گزیدۀ نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395» به‌وسیلۀ مرکز آمار ایران ارائه شده است، حاوی گزیده‌ای از اوّلین و مهم‌ترین یافته‌های سرشماری است. این نشریه اطلاعات کلّی و اجمالی را ارائه می‌کند و هدف از تدوین آن، پاسخ‌گویی به نیازهای کاربران اطلاعات سرشماری است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در اردیبهشت 1401 گزارش تحت عنوان «رصد رفتارها و نگرش‌های ایرانیان در موضوع فرزندآوری» منتشر کرده است که در ادامه می‌آید.
گزارش سیاستی (5)
ارتباطات بین‌المللی و جهانی فرهنگ
«ارتباطات بین‌المللی و جهانی فرهنگ» پنجمین گزارش از سلسله گزارش‌های توصیه‌های سیاستی دربارۀ مسائل فرهنگی و هنری است که در معاونت پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به‌وسیلۀ مهرداد محمدی تدوین شده است.
مهرداد محمدی
مقالۀ «تحلیل وضعیت موجود ساماندهی نهادهای فرهنگی کشور با نگاهی به مفهوم و مبانی مهندسی فرهنگی» را غلامرضا گودرزی و محمد شیخ‌زاده نوشته‌اند و بهار 1388 در نامۀ پژوهش فرهنگی منتشر شده است.
غلامرضا گودرزی
محمد شیخ‌زاده
پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در خردادماه 1389 نظرسنجی تلفنی از مردم مشهد دربارۀ مهم‌ترین مسائل و موضوعات جامعه انجام داده است که گزارش آن در ادامه می‌آید.
طرح «جایگاه مهاجران افغانستانی در نظام برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» را مهدی جعفری خانقاه در سال 1395 برای دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشته است.
طرح پژوهشی «تحول نام‌گذاری کودکان تهران (1345 -1374)» را عباس عبدی با همکاری سمیرا کلهر انجام داده است و در سال 1378 منتشر شده است.
گزارش پژوهشی «جامعه، دولت و ایدۀ شکاف قومی در ایران» را هادی سلیمانی قره‌گل در پاییز 1399 زیرنظر پژوهشکدۀ فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نوشته است.
هادی سلیمانی قره‌گل
مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور:
زلزله فقط یک تکانۀ فیزیکی نیست
اصغری در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو: زلزله درعین‌حال که شکاف‌های طبیعی را تحریک می‌کند، می‌تواند شکاف‌های فرهنگی را نیز تکان دهد. زلزله بیش از آنکه یک اتفاق طبیعی باشد، تأثیرات انسانی و فرهنگی دارد که پیش از آن و بعد از آن نیز امتداد دارد. مقایسۀ داده‌های فرهنگی قبل و بعد از زلزله اهمیت زیادی دارد که دنیا نیز در زلزله‌های اخیر ترکیه و سوریه توجه زیادی به این امر کرده است. کشور ما هم زلزله‌خیز است و با ابعاد فرهنگی و اجتماعی آن آشنا شدیم.
مدیر رصد فرهنگی کشور:
ما در زلزلۀ خوی با سوگ جمعی مواجه نبودیم
محمد اصغری در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو: نبودن سوگ جمعی در مواجهه با زلزلۀ خوی به‌عنوان یک مکانیزم تسکینی باعث شد که مسائل فرهنگی و اجتماعی زودتر از موعد مرسوم خودش را نشان دهد. ضروری است این‌ها را خوب بشناسم و به یک سیاست فرهنگی و اجتماعی در ابعاد آن برسیم.
مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور خبر داد:
رونمایی از کتاب «خوی پس از زلزله: روایت مردم نگارانه» در شهر زلزله‌زدۀ خوی
محمد اصغری در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو: تلاش کردیم که مقایسه‌ای بین ارزش‌ها، اخلاق و شاخصه‌های فرهنگی مردم خوی قبل و بعد از بحران را داشته باشیم تا بتوانیم به سیاست‌گذاری در این حوزه کمک کنیم.
جنگ روسیه و اوکراین فرصتی است برای تأمل در مباحث فرهنگ و امنیت فرهنگی که می‌تواند برای کشور ما نیز مفید باشد. یادداشت «جنگ روسیه و اوکراین، فرصتی برای ارتقای امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» نوشتۀ حسین تدین به این موضوع می‌پردازد.
حسین تدین
«گردآوری و اولویت‌بندی مسائل فرهنگ عمومی در ایران بر اساس نظر خبرگان فرهنگی» در سال 1387 در شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شده است. مجری این طرح مهدی ادیبان، ناظر علیرضا صادق‌زاده و همکاران طرح محمود نجاتی حسینی، مسعود کوثری، ابراهیم غلامپور، ذبیح‌الله رستمی، میرحسن آذری و علی عربی یودند.
مطالعات راهبردی (2)
بازنمایی عادلانه به‌مثابۀ عدالت فرهنگی
پژوهش «بازنمایی عادلانه به‌مثابۀ عدالت فرهنگی» را عبدالله بیچرانلو در سال 1394 برای دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت ارشاد انجام داده است.
عبدالله بیچرانلو
مقاله «بحثی در سیاست‌گذاری فرهنگی» را مجید وحید نوشته و در فصلنامۀ سیاست، دورۀ 37، شمارۀ 3، پاییز 1386 منتشر شده است.
مجید وحید
گفتگوی روزنامه ایران با عماد افروغ، عضو کارگروه رصد فرهنگی کشور
باید شکاف بین فرهنگ رسمی و عمومی را رصد کنیم
تاکنون چهار جلسه کارگروه رصد فرهنگی تشکیل شده و اولین جلسه آن در دولت سیزدهم به‌زودی تشکیل خواهد شد. به همین مناسبت روزنامه ایران با عماد افروغ (جامعه‌شناس و عضو کارگروه رصد فرهنگی) گفتگویی انجام داده است که متن آن در سایت مرکز رصد فرهنگی کشور بازنشر می‌شود.
مرکز ملی مطالعات جهانی‌شدن در سال 1392 کتاب «فرهنگ و جهانی‌شدن» را منتشر کرد. این کتاب تلخیص و ترجمه هفت کتاب است: 1- فرهنگ، فرد اینگلس، 2- نظام چندفرهنگی در جامعه جهانی، پیتر کیویستو، 3- فضای فرهنگ‌های جهانی معماری، شهرگرایی، هویت، آنتونی کینگ، 4- مردم‌شناسی جهانی‌شدن: مجموعه مقالات،جاناتان خاویر ایندا و رناتو روسالدو، 5- جهانی‌شدن و تمدن‌ها، مهدی مظفری، 6- هویت‌های دولتی و همگن‌سازی مردم، هیثر رائه و 7- دانشگاه در عصر جهانی‌شدن، روجر کینگ.
از یک منظر رابطه میان فرهنگ با سیاست رابطه کل و جزء یا عام و خاص است. در چنین وضعی سیاست درون فرهنگ جای می‌گیرد. از منظری دیگر، از یک نظر با تأکید بر بخش ارزش و اخلاق و اعتقاد، فرهنگ از سیاست جدا می‌شود. در چنین وضعی ممکن است سیاست هدف اخلاقی پیدا کند، اما خود از مقوله اخلاق نیست. این گزارش پژوهشی با عنوان «نسبت فرهنگ با سیاست و اقتصاد» توسط سیدمحمد محمدی و مسعود پدرام در سال 1397 توسط دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
مطالعات راهبردی (5)
مسئله‌شناسی در حوزه فرهنگ
هدف این نوشتار ارائه ادبیات و تحلیلی از چگونگی صورت‌بندی مسائل در حوزه فرهنگ و فراهم آوردن بستری مناسب برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان فرهنگی برای دستیابی به یک دستور کار قابل اتکاء از مسائل فرهنگی است، که بتوانند در شرایط منسجم‌تری بر مسائل فرهنگی نه مسلط بلکه فائق آیند. گزارش «مسئله‌شناسی در حوزه فرهنگ» توسط دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1395 منتشر شده است. در مطلب حاضر بخش‌هایی از این گزارش به همراه متن کامل آن ارائه شده است.
ابراهیم غلامپور آهنگر