-
میثم ملکشاه
کارشناسی ارشد فلسفه علوم اجتماعی
نتایج مهم این پژوهش به‌قرار زیر است:
- کشورهای درحال‌توسعه اصولاً درزمینه وسایل ارتباطات جمعی همچون سایر زمینه‌ها فقیرند و این فقر به‌صورت چشمگیری در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد. در کشورهای توسعه‌یافته به‌طور متوسط برای هر هزار نفر ١١٣٠ رادیو، ٥٤٥ تلویزیون و ٥٩٠ گوشی تلفن وجود دارد، ٣٠٤ نسخه روزنامه در روز نشر می‌شود و ٦١ جلد کتاب در سال منتشر می‌گردد؛ درحالی‌که در کشورهای درحال‌توسعه به‌طور متوسط برای هر هزار نفر ١٨٠ رادیو، ٥٥ تلویزیون وجود دارد، ٥٠ نسخه روزنامه در روز منتشر می‌شود و ٦ جلد کتاب در سال نشر می‌گردد. (صفحه 183)
- بررسی صنعت ایران در همین مجموعه حاکی از آن است که ٢٤٧ رادیو، ٧٠ تلویزیون و ٤١ گوشی تلفن برای هر هزار نفر وجود دارد که نشان‌دهنده قدرت خرید نسبتاً بیشتر ایرانیان برای در اختیار گرفتن کالاهای مصرفی است. تعداد رادیوها در ایران ٣٧ % بیشتر از سرانه کشورهای درحال‌توسعه و تعداد تلویزیون‌ها 27% بیشتر از این سرانه است، اما به دلیل نارسایی‌های محصولات نوشتاری در ایران سرانه روزنامه‌های منتشره در ایران ٤٦ % و یا واقعی‌تر بگوییم ٧٠ % پایین‌تر از سرانه کشورهای درحال‌توسعه است. (صفحه 183)
- نتایج این پژوهش در بحث کتاب و نشر نشان از وضعیت بسیار نامطلوب این صنعت در ایران دارد. بر اساس نتایج تعداد عناوین کتب منتشره در ایران در سال ١٩٩٠ نسبت به مطبوعات وضع بهتری داشته و ١٢ عنوان کتاب شامل کلیه کتب غیردرسی و کتب دینی برای هر ١٠٠٠ نفر منتشر می‌شود. این م یزان به‌عنوان‌مثال برای شیلی ١٨ عنوان کتاب، کویت ٤١ عنوان، کوبا 21 عنوان، آفریقای جنوبی ١٤ عنوان، سریلانکا ١٤ عنوان، افغانستان در آن سال ١٧ عنوان بوده است؛ اما آمار مربوط به کتابخانه‌ها و شمار کتاب‌ها و سرانه مصرف کاغذ مشکل را روشن‌تر نشان می‌دهد و گویای آن است که تعداد عناوین کتاب، وضع فجیع کتاب در ایران را به‌درستی نشان نمی‌دهد. درحالی‌که در سال 1989 تعداد کتب کتابخانه ملی ایران ٣٠٠ هزار عنوان اعلام‌شده است، این تعداد برای چین 13.8 میلیون، در آلمان 13 میلیون و برای رومانی، انگلیس و چک و اسلواکی به ترتیب 14.7، 27.5 و 26.9 میلیون بوده است. در این فهرست کشورهای جزایر گویان، نپال، فیلیپین، قطر، کویت، بنگلادش، جزایر فارو، موناکو، آندورا، سریلانکا و سوریه کتابخانه‌های ملی با کتاب‌هایی کمتر از ایران دارند اما متأسفانه اگر سرانه را در نظر بگیریم در این فهرست تنها بنگلادش وضعیتی بدتر از ایران دارد. به‌طورکلی شمار کتب منتشرشده به ازای هر هزار نفر جمعیت در ایران ٥٨٢ جلد، برای سریلانکا ٩٢٩ جلد، کوبا ٤٩٥٩ جلد، کره جنوبی ٤٥٥٧ جلد، امارات متحده عربی ٢١٩٩ جلد و چین ٥٢٢٤ جلد بوده است. (صفحه 183 و 184)
-
