درآﻣﺪی ﺑﺮ ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻨﺮی

در این گزارش از درﯾﭽﻪ آﻣﺎر ﺛﺒﺘﯽ وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﯽ، وﺿﻌﯿﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻌﺪادی از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮐﺸﻮر در استان‌های مختلف بررسی شده است. این گزارش در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط معصومه صالحی نوشته شده است.
تصویر درآﻣﺪی ﺑﺮ ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻨﺮی

ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺳﻼﻣﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻋﻀﺎء آن اﺳﺖ، ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺧﻮد در ﮔﺮو ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻋﺪاﻟﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮیﻫﺎ در ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از ﻣﻨﺎﺑﻊ، دﺳﺖآوردﻫﺎ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺳﺎﺳـﯽ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺑـﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ رﺷﺪ در ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎت، ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺘﻌﺎدل را ﻧﯿﺰ در ﺑﺮ ﻣـﯽ‌ﮔﯿـﺮد. ﻣﯿـﺰان ﺑﺮﺧـﻮرداری از اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻓﻀﺎیﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن اﺻﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد.

در ﮐﺘﺎﺑﻨﺎﻣﻪﻫﺎ ﻋﺪاﻟﺖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪن ﺷﺮاﯾﻂ و زﻣﯿﻨﻪﻫﺎی ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺑﺮﺧﻮرداری ﻣﺘﻌﺎدل آﻧﻬﺎ از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽداﻧﻨﺪ. ﻋﺪاﻟﺖ در ﺣﻮزه ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﯿﺰ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه اﯾﺠﺎد ﺑﺮاﺑﺮی و ﺗﻌﺎدل و ﺗﻮازن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ ﺗﻌﺎدل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﮔﺮﯾﺰ از ﺗﺒﻌﯿﺾ و ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺣﻖ و ﻋﺪاﻟﺖ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻋﺪاﻟﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪی ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﺎدﻻﻧﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﺤﻘﺎقﻫﺎی اﻓﺮاد آن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ.

ﻣﻮﺿﻮع ﻋﺪاﻟﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮر از اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻫﻤﻮاره از دﻏﺪﻏﻪﻫﺎی ﻣﺘﻮﻟﯿﺎن ﺣﻮزه ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻫﻨﺮ ﮐﺸﻮر ﺑﻮده ولی ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و اﻗﺪامات ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻋﻤﻞ و اﺟﺮا ﻧﺮﺳـﯿﺪه اﺳﺖ. در اﯾﺮان ﻧﯿﺰ ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻗﺪرت ﺳﯿﺎﺳـﯽ و اﻗﺘﺼـﺎدی و ﺑـﻪ ﺗﺒـﻊ آن ﺗﻤﺮﮐـﺰ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﺗﻮزﯾﻊ و ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل و ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﮐﺸـﻮر از اﻣﮑﺎﻧـﺎت و فضاﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮐﺸﻮر روﺑﺮو هستیم.

ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻗﺪرت ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﺑﺮﺧﯽ از اﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎری از اﺳﺘﺎﻧﻬﺎ از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻮاﻧﻤﻨدی‌های ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺎﻟﻘﻮهی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ آﻧﻬﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﺣﻮزه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺶ «ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺘان‌های کشور ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ و استان‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮر از ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺧﺘﻼف ﺑﺎﻻﯾﯽ وﺟﻮد دارد و ﺣﺘﯽ در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎﻧﺎت، ﻓﻀﺎﻫﺎ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﮐﺎرﺑﺮی و اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻻزم را ﻧﺪارﻧﺪ و ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ وﺟﻮد اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺣﻮزه ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻫﻨﺮ ﺑﯽ‌ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ و ﺧﻼءﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎری در اﯾﻦ ﺣﻮزه اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد زﻣﯿﻨﻪ‌ﺳﺎز ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮیﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻮرد اﺷﺎره در ﻃﺮح ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻓﻮق ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از: اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﯽ، ﻣﺮدﻣﯽ)، ﺑﯽ‌ﻋﺪاﻟﺘﯽ در ﺗﻮزﯾﻊ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ (، اﯾﺠﺎد دوﮔﺎﻧﮕﯽ و ﯾﺎ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮕﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﻗﻄﺐ‌ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺎﻟﻪﻫﺎی ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ، ﺗﺤﺮﯾﮏ و ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﻬﺎﺟﺮتﻫﺎی اﺳﺘﺎﻧﯽ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺣﺎﺷﯿﻪ‌ﻧﺸﯿن کلان‌شهرها و ...

ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻔﺎوت‌ها و ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی‌های ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ اﺳﺘﺎن‌ها و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮر از ﻧﻈﺮ «وﺿﻌﯿﺖ و ﺳﻄﺢ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ»، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ رﻓﻊ ﺧﻼءﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎری از آﺳﯿﺐﻫﺎ، ﻣﺸﮑﻼت و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

283895