رصد یکی از حوزه‌های مهم مطالعات و بررسی‌های استراتژیک بوده است و رصد فرهنگی از الزامات پیاده‌سازی و اجرا سند جامع مهندسی فرهنگی به شمار می‌آید. در این گزارش اصول، مبانی، مفهوم و از همه مهم‌تر روش‌شناسی رصد فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته و گام‌ها یا مراحل آن پیشنهاد شده است. همچنین ساختار و سازمان‌دهی مناسب برای اجرای رصد فرهنگی نیز تحلیل شده. این گزارش توسط دکتر ابراهیم حاجیانی نوشته شده است.
این گزارش که به منظور رصد وضعیت بودجهٔ فرهنگی کشور تنظیم شده است، سعی کرده نگاهی به جایگاه فرهنگ در قوانین بودجه و انواع اعتبارات فرهنگی انداخته و دستگاه هایی که از این اعتبارات بودجه دریافت می کنند، را معرفی کند. در این گزارش قوانین بودجهِ سالانهِ پس از انقلاب اسلامی و از سال 1360 تا سال 1399 مورد بررسی قرار گرفته است. نویسندهٔ این گزارش دکتر ابراهیم غلام‌پور آهنگر است.

گزارش رصد فرهنگی (6)

رصد در نگاه مقام معظم رهبری

این گزارش با استفاده از روش تحلیل مضمون، بیانات و ابلاغیه های مقام معظم رهبری با موضوع رصد را تحت سه مضمون کلیدی، یکپارچه کننده و کلان تحلیل کرده است. در این پژوهش بیانات و ابلاغات معظم له در خصوص رصد مبتنی بر کنش، ذیل دو مضمون کلان دسته بندی شده اند: 1- رصد کنش مدار؛ و 2- رصد واکنش مدار که خود به دو نوع «رصد محیطی» و «رصد سیاستی و گفتمانی» تقسیم می شود.
در این پژوهش پس از توضیح ادبیات نظری این مطالعه با موضوع «فرهنگ فقر و فقر فرهنگی»، در فصول مختلفی با عناوین «توزیع اجتماعی هنر: سهم مردم آسیب‌پذیر در دسترسی به هنر»، «برای فقرا؛ علیه فقرا: طرح مسئلۀ فقر در آثار هنری»، «هنردرمانی: هنر برای آسیب‌دیدگان اجتماعی»، «اقدام اجتماعی هنر برای تهی‌دستان» و «جمع‌بندی: بازنگری در سیاست‌های هنر»، سعی شده نقش فرهنگ و هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی تشریح شود. در پایان پیشنهادهایی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی از طریق گسترش فرهنگ و هنر ارائه شده است.

گزارش رصد فرهنگی (4)

سینمای ایران در سال 1398

خصیصه بزرگ سینمای ایران در تصویر جهانی آن؛ سینمای کم هزینه، واقع گرایانه با قصه‌های جهانی و دردمندانه درباره انسان است. در این گزارش مسیر سینمای ایران در سال 1398، از گزارش میراث سال 1397 آغاز و با طرح و نقد و بررسی بررسی جریان سیاست‌گذاری (سیاست‌های اداری و مدیریتی، اقتصادی و مالی) و برنامه‌ریزی‌های مرتبط با تولید و پخش و اکران و حضور در جشنواره‌های داخلی و خارجی ادامه می‌یابد. همچنین جریان فیلم‌سازی سال 1398، از منظر تفکیک نقش نهادهای فیلمسازی در کشور گزارش و بررسی می‌شود و در نهایت با سخنی کوتاه پیرامون اخبار رخدادهای اعضای خانوادة سینمای کشور بسته پایان می ‌یابد.
این پژوهش به دنبال فهم و شناخت روندهای خبری موجود در رسانه‌های اجتماعی در سال 1398 و تحلیل آن‌ها جهت اتخاذ سیاست‌های مناسب در سال‌های آتی است. در این پژوهش، روندهای خبری مهم سال 1398 که در رسانه‌های اجتماعی بازتاب داشته با روش تحلیل مضمون و از طریق کدگذاری کیفی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. به همین جهت بیش از 20 رویداد مهم خبری در سال 1398 شناسایی شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است.

گزارش رصد فرهنگی (2)

مطبوعات در سال 1398

در این گزارش که به وضعیت مطبوعات در سال 1398 و روندهای آن در سال 1399 می‌پردازد، ابتدا سعی شده است مسئله اصلی مطبوعات در ایران و عللی که در ایجاد آن مسئله نقش داشته‌اند تشریح و تبیین شوند؛ این کار با مرور رویدادهای سال 1398 صورت می‌گیرد اما از مرور صرف رویداد به تحلیل وضعیت مطبوعات می‌رسد. سپس مسایل اقتصادی مطبوعات بررسی می‌شود و نگاه سنتی به مطبوعات شرح داده می‌شود. در انتها نیز راهکارهایی سیاستی برای حل مسئله مطرح می‌شود.

گزارش رصد فرهنگی (۱)

سیاست موسیقی در ایران

در گزارش حاضر ابتدا وضعیت موجود موسیقی ایران در سال 1398 توصیف شده و در ادامه دو رویداد مهم مرتبط با موسیقی در این سال (حواشی پیرامون قانون اخذ مالیات از اجراهای صحنه‌ای و همخوانی آهنگ ساسی مانکن در مدارس) تشریح شده است. به نظر می‌رسد این دو رویداد گویای وضعیت موسیقی کشور از نظر اقتصادی، فرهنگی و وضعیت نهادهای سیاست‌گذاری و متولی است.بر اساس این گزارش موانع بوروکراتیک با ضعف‌های مترتب بر ساختار، بودجه و تخصص در دفتر موسیقی به شکل موانعی برای تغییر وضعیت موجود موسیقی هویدا می‌شود و این دلایل، در پیوند با محدودیت‌های ایجادشده‌ی رسمی در بستر ایدئولوژیک، موجب زوال موسیقی ایرانی در بخش میراثی و فرهنگی می‌شود.در بخش پایانی این گزارش، روندهای آینده بر اساس وضعیت کنونی توصیف شده است.