گزارش وضعیت فرهنگی ارتباطی محرم ۱۴۴۵ هجری قمری در ۶۰ صفحه و بر اساس داده‌های مراکز معتبر افکارسنجی توسط مرکز رصد فرهنگی کشور منتشر و در شهر مهران استان ایلام و با حضور دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، معاون وزیر علوم، معاون وزیر کار، رئیس انجمن بین‌المللی اربعین، امام جمعه و استاندار ایلام و تنی چند از اساتید و فعالان دانشگاهی و میدانی اربعین رونمایی شد.
در جدیدترین گزارش رصدی با عنوان «وضعیت فرهنگی ارتباطی محرم ۱۴۴۵» به بررسی ابعاد مختلف مساله عزاداری امام حسین (ع) در جامعه ایرانی بر اساس نظرسنجی‌های علمی پرداخته است.
محمد اصغری، مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور، در این‌باره گفت: در جدیدترین گزارش مرکز رصد، بر اساس تجمیع داده‌های پژوهشی مراکز مختلف، چیزی حدود ۷۲ درصد از افراد بالای ۱۸ سال شیعه ایرانی برای زیارت اربعین ابراز تمایل کرده‌اند. این عدد تقریبا مشابه سال گذشته است.
وی افزود: امسال تعداد زنان زیارت‌اولی که قصد زیارت اربعین دارند، افزایش قابل توجهی داشته است و شاهد توجه بیشتر بانوان ایرانی به زیارت اربعین هستیم و این نشان از اهمیت یافتن مناسک هویت‌ساز در میان زنان دارد.
اصغری افزود: داده‌های مراکز افکارسنجی معتبر نشان می‌دهد در دهه اول محرم امسال، بیش از سه‌چهارم از مردم در عزاداری‌ها و مراسمات دهه شرکت داشته‌اند و در مقایسه با آمار سال گذشته، شاهد افزایش تعداد شرکت‌کنندگان در مراسم‌های عزاداری بودیم. همچنین حدود نیمی از این تعداد، همه ۱۰ شب را در مراسم‌ها شرکت کرده‌اند.
وی گفت: بر اساس نظرسنجی‌های علمی، امسال حدود ۸۲ درصد از افراد در دهه اول محرم لباس مشکی پوشیده‌اند
مدیر مرکز رصد فرهنگی ادامه داد: نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که امسال اقبال به هیات‌های کوچک و محلی افزایش قابل توجهی یافته و از سویی دیگر مراجعه به هیات‌های بزرگ شهری کاهش داشته است و این به معنای تقویت هیات‌های محلی است. روضه‌های خانگی نیز امسال مورد توجه مردم بوده است.
اصغری گفت: حدود ۶۷ از افراد در برپایی مراسمات محرم امسال مشارکت داشته‌اند که توزیع نذری و پرداخت هزینه نذری با ۴۶ و ۳۲ درصد، بیشترین فراوانی را داشته است.
مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور ضمن اشاره به اولویت‌های مردم در انتخاب هیات‌ها گفت: سه اولویت اصلی مردم در انتخاب مراسم‌های عزاداری امسال، مداح، سخنران و قدمت و نام هیات بوده است.
اصغری همچنین با اشاره به مساله حجاب و عزاداری اباعبدالله گفت: داده‌های نظرسنجی‌های ملی نشان می‌دهد که اکثریت جامعه بر این اعتقاد هستند که بی‌حجابی در مجالس امام حسین (ع) رفتار نادرستی است، با این‌حال بخش قابل اعتنایی نیز علی‌رغم تقبیح حضور بی‌حجاب در مراسمات مذهبی، معتقدند نباید افراد را از مجالس سیدالشهدا راند.
یکی دیگر از چالش‌های این‌روز‌های مداحی، مساله مداحی‌های استودیویی و تلفیق موسیقی و مداحی است که بحث‌های پردامنه‌ای را در میان مداحین اهل‌بیت برانگیخته است. بر اساس داده‌های ملی، اکثریت مطلق یعنی حدود ۹۴ درصد از پاسخ‌دهندگان، در انتخاب میان مداحی سنتی یا استودیویی، مداحی سنتی را ترجیح می‌دهند. از سویی دیگر ۶۷ درصد نیز مخالف اجرای مداحی همراه با موسیقی هستند که البته نسبت به سال گذشته حدود ۶ درصد کاهش یافته است.