بررسی لایحه بودجه سال 1400 کل کشور (1)

بررسی بودجه پنهان فرهنگی

این گزارش تأکید می‌کند که به دلیل آنچه بودجه پنهان فرهنگی می‌نامد و البته پراکندگی این بودجه، میزان دقیق اعتبارات در حوزه فرهنگ قابل‌سنجش و محاسبه نیست. نکته مهم آنکه این گزارش تأکید می‌کند بودجه پنهان فرهنگ، رقمی چشمگیر است.
تصویر بررسی بودجه پنهان فرهنگی

مرکز پژوهش‌های مجلس در دی ماه 1399 گزارشی با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال 1400 کل کشور: 44. بودجه نهادهای دینی، تبلیغی و بخش فرهنگ و هنر (ملاحظاتی پیرامون فصل کمک‌های بلاعوض)» منتشر کرد که توسط رضا مستمع تهیه و تدوین شده بود. در ادامه چکیده‌ای از این گزارش به همراه فایل کامل آن را می‌خوانید.

به‌صورت مشخص باید گفت که در این گزارش و به‌منظور پایبندی به روندی مشخص و منسجم برای بررسی بودجه فرهنگی کشور به بررسی اعتبارات امور فرهنگ، تربیت‌بدنی و گردشگری از امور ده‌گانه به‌علاوه ردیف‌های متفرقه غیر انتقال‌یافته اتکا شده است. نتایج این گزارش کاهش سهم اعتبارات امور فرهنگ از منابع بودجه عمومی نشان می‌دهد که دولت سیاست حمایتی خود را از بخش فرهنگ کاهش داده و از این حیث زمینه برای فشار مضاعف به این بخش فراهم‌شده است (صفحه 3)

سهم اعتبارات امور فرهنگ از مجموع منابع بودجه عمومی از 2.3 در قانون بودجه سال 1399 به 1.7 در لایحه بودجه سال 1400 کاهش داشته البته این در حالی است که چه در اعتبارات هزینه‌ای و چه در اعتبارات سرمایه‌ای مجموعه شاهد رشد حدود 26 درصد هستیم. همچنین با توجه به آنکه لایحه بودجه سال 1400 افزایش حقوق و دستمزد به میزان 25 درصد را مقرر کرده، مشخصاً بخشی از افزایش اعتبارات هزینه‌ای ذیل امور فرهنگ به افزایش ضریب حقوق گروه‌های مختلف حقوق‌بگیر در دستگاه‌های فرهنگی اختصاص می‌یابد و کماکان نهادها و دستگاه‌هایی که عمده اعتبارات آنها ذیل فصل پنجم کمک‌های بلاعوض تعریف می‌شود، در انجام اهداف و وظایف خود دچار نقصان می‌شوند. این در حالی است که سرجمع اعتبارات امور فرهنگ به‌علاوه ردیف‌های متفرقه مجموعاً نسبت به سال گذشته تنها 5.9 درصد رشد داشته است. در مورد سهم امور فرهنگ در بودجه شرکت‌های دولتی نیز باید اذعان داشت باوجود غیرانتفاعی بودن فعالیت‌های فرهنگی، سهم این امور از کل منابع شرکت‌ها نیز بسیار ناچیز و در حدود 0.4 درصد است. (صفحه 4)

سهم اعتبارات امور فرهنگ و امور آموزش از منابع بودجه عمومی و مقایسه آنها در لایحه بودجه سال 1400 با قانون بودجه سال 1399

عنوان

درصد تغییر بودجه

قانون بودجه 1399

لایحه بودجه 1400

امور فرهنگ، تربیت‌بدنی و گردشگری (منابع بودجه عمومی)

26.4

درصد سهم فرهنگ از سرجمع

منابع بودجه عمومی

متفرقه فرهنگ (نهادهای خاص و ردیف‌های موقت)

48.1-

جمع (امور فرهنگ+متفرقه فرهنگ)

5.9

2.3

1.7

امور آموزش و پژوهش

67.4

درصد سهم آموزش از سرجمع

منابع بودجه عمومی

متفرقه آموزش و پژوهش

71.2-

جمع (امور آموزش+متفرقه آموزش)

60.8

15.5

17.5

جمع کل (امور فرهنگ+آموزش+متفرقه‌ها)

53.7

17.8

19.2

سهم اعتبارات امور فرهنگ از منابع بودجه شرکت‌های دولتی و مقایسه آنها در لایحه بودجه سال 1400 با قانون بودجه سال 1399

عنوان

درصد تغییر بودجه

سهم از قانون بودجه سال 1399

سهم از لایحه بودجه سال 1400

امور فرهنگ، تربیت‌بدنی و گردشگری (منابع بودجه شرکت‌های دولتی)

31.1

0.39

0.47

بررسی‌ها نشان می‌دهد که مجموع اعتبارات (هزینه‌ای + سرمایه‌ای + یارانه‌ها) امور فرهنگ، تربیت‌بدنی و گردشگری در لایحه بودجه سال 1400 معادل 136.729.716 میلیون ریال (حدود سیزده هزار و شش‌صد میلیارد تومان) پیش‌بینی‌شده که نسبت به قانون بودجه سال 1399 تقریباً 26 درصد رشد داشته است. این میزان اعتبار مربوط به فعالیت‌های هشت فصل است که فصل دین و مذهب با دارا بودن سهمی معادل 21 درصد و فصل فرهنگ و هنر با داشتن سهم 23 درصدی از اعتبارات امور فرهنگی مجموعاً در حدود 44 درصد از کل اعتبارات این امور را به خود اختصاص داده‌اند. اعتبارات ذیل فصل دین و مذهب در لایحه بودجه سال 1400 به میزان 29.016.365 میلیون ریال (حدود دو هزار و نهصد میلیارد تومان) پیش‌بینی‌شده که نسبت به قانون بودجه سال 1399، معادل 24 درصد رشد داشته است. اعتبارات ذیل فصل فرهنگ و هنر نیز در لایحه بودجه سال 1400 به میزان 31.364.231 میلیون ریال (حدود سه هزار و صد میلیارد تومان) برآورد شده که نسبت به قانون بودجه سال 1399، بیش از 31 درصد رشد داشته است. (صفحه 7)

مقایسه اعتبارات فصول دین و مذهب و فرهنگ و هنر در لایحه بودجه سال 1400 با قانون بودجه سال 1399

283600