مقالۀ سیاستی

شناسایی و تحلیل گزینه‌های سیاستی برای بهبود ساختار قانون بودجه در بخش اعتبارات عمومی تحقیق ‏و توسعه

این مقاله در وبگاه مرکز بررسی‌های استراتژیک در سال 1401 منتشرشده است و به تحلیل اسنادی قوانین بودجه و تجارب کشورهای مختلف پرداخته است و در آن گزینه‌های سیاستی برای تعریف اعتبارات عمومی با در نظر گرفتن شرایط و اقتضائات ایران ارائه‌شده است
تصویر شناسایی و تحلیل گزینه‌های سیاستی برای بهبود ساختار قانون بودجه در بخش اعتبارات عمومی تحقیق ‏و توسعه

بیش از 60 درصد از منابع مالی تحقیق‏و‏توسعه در ایران، اعتبارهای عمومی است که در قانون بودجه پیش‌بینی می‌شود. تعریف دقیق ردیف‏های اعتباری تحقیق‏وتوسعه در قانون بودجه سالانه برای پیش‌بینی و اندازه‌گیری دقیق تأمین مالی و هزینه کرد پژوهش در بخش عمومی، ضرورت دارد. در این مطالعه، با تحلیل محتوای اسنادی قوانین بودجه سنواتی و باتوجه‌به استانداردها و تجارب بین‏المللی و با لحاظ کردن اقتضائات کشور ایران، سه گزینه سیاستی برای تعریف چارچوب اعتبارات عمومی تحقیق‏و‏توسعه شامل ۱. جمع و شفاف‏سازی کلیه برنامه‌‏های تحقیق‏و‏توسعه زیر مجموعه فصول مختلف هریک از امور ده‏گانه در قالب «فصل تحقیق‏و‏توسعه و نوآوری»؛ ۲. تجمیع کلیه فصول تحقیق‏و‏توسعه امور ده‏گانه در قالب یک سرفصل جدید برای امور تحقیق‏و‏توسعه؛ ۳. تجمیع کلیه برنامه‌‏های تحقیق‏و‏توسعه امور ده‏گانه و فصول مربوطه در قالب پیوست جدیدی به نام پیوست تحقیق‏و‏توسعه؛ پیشنهاد می‌شود. قابلیت اجرای این گزینه‌ها و میزان تغییرات هریک نسبت به‌شرایط حاضر با اخذ نظر خبرگانی به‌روش گروه کانونی ارزیابی شده. نتایج نشان می‏دهد که سهولت پیاده‏سازی گزینه‌ها به‌ترتیب از گزینه اول به گزینه سوم کاهش می‌یابد، اما در عوض در گزینه دوم شاخص تأمین مالی تحقیق‌وتوسعه توسط دولت کاملاً شفاف می‌شود و در گزینه سوم هم‌راستایی با برنامه‏های توسعه پنج‌ساله و سایر قوانین بالادستی افزایش می‌یابد.

294470