ضرورت و اهمیت پژوهش
ضرورت شناخت وضعیت اجتماعی و فرهنگی عبارت است از:
- سنجش دارایی‌های اجتماعی و فرهنگی (سرمایۀ اجتماعی و فرهنگی) امکان فهم و تحلیل وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعۀ ایران را فراهم می‌سازد.
- داد‌های تولیدشده مبنای اطلاعاتی مناسبی را برای سیاست‌های توسعه و برنامه‌ریزی در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی فراهم می‌سازد.
- بیان و ترسیم مختصات حوزۀ اجتماعی و فرهنگی به فهم حوزۀ اجتماعی و فرهنگی و اهمیت و سهم تعیین‌کنندۀ آن در کنار دیگر حوزه‌های حیات اجتماعی، چون حوزۀ اقتصادی، و سیاسی قوت داده و به تعبیری از مغفول ماندن امر اجتماعی و فرهنگی در کنار امر اقتصادی و سیاسی ممانعت می‌کند.
- انجام پیمایش‌های منظم، امکان مقایسه، تطبیق و فهم کاستی‌ها و قوت‌ها را ممکن می‌سازد.
- و امکان تحلیل فضایی وضعیت اجتماعی و فرهنگی در مقیاس‌های منطقه‌ای و استانی را فراهم می‌سازد.
روش پژوهش و جامعۀ آماری
پیمایش حاضر با پرسشنامۀ حضوری در بازۀ زمانی 14 بهمن تا 8 اسفند 1394 و فاز دوم آن در نیمۀ دوم فروردین ماه 1395 شروع و تا مردادماه همین سال به انجام رسیده است. جامعۀ آماری این طرح مجموع افراد 18 سال به بالای خانوارهای شهری (ساکن در شهرهای مرکز هر شهرستان) در 31 استان کشور در زمان اجرای طرح است. برابر با آخرین تقسیمات کشوری تا مهرماه 1393 در کشور 426 شهرستان تعریف شده که شهر مرکز هر شهرستان (برابر با 426 شهر) جامعۀ آماری اوّل این پژوهش را تشکیل می‌دهد. برای هر کدام از شهرها متناسب با طبقۀ جمعیتی آن‌ها، حجم نمونه تعیین شده است و در کلّ حجم نمونۀ این طرح 82500نفر بوده است.