-
محمد گنجی
دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان -
امین حیدریان
کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه کاشان
مقالۀ حاضر به بررسی دو مفهوم سرمایۀ فرهنگی و اقتصاد فرهنگ و رابطۀ میان آن دو در حوزۀ علوم اجتماعی میپردازد. در تشریح این دو مفهوم، از نظریههای پییر بوردیو و دیوید تراسبی استفاده شده است. در بخش نظریات بوردیو، مفاهیمی چون منش، میدان، سرمایه (در قالب نظریههای عمل اجتماعی و سرمایۀ فرهنگی)، و در بخش نظریات تراسبی سه مفهوم ارزشها، کالاها و صنایع فرهنگی (در قالب نظریۀ اقتصاد فرهنگ) مطرح شدهاند. همچنین این مقاله ضمن بررسی مقولات مذکور، به رابطۀ دیالکتیکی میان آنها نیز میپردازد؛ بهطوریکه مفهوم ذائقه در نظریات بوردیو بهعنوان نقطۀ عطفی است که در مناسبات اقتصادی (تولید و مصرف) محصولات فرهنگی و هنری نیز اثرگذار است و سرانجام میتواند در ارتقای سرمایۀ فرهنگی کنشگران اجتماعی و کسب سرمایۀ اقتصادی آنان در میدان تولیدات فرهنگی نقشی فعال داشته باشد.