گزارش‌های استانی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان 1379 (موج اول)

ارزش‌ها و نگرش‌های مردم تبریز

موج اول پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان در سال 1379 در سراسر ایران اجرا شد. پیشتر گزارش ملی این پیمایش در وب‌سایت مرکز رصد فرهنگی کشور منتشر شده بود و حال گزارش‌های استانی این پیمایش نیز به تدریج منتشر خواهد شد. اولین گزارش استانی مربوط به استان آذربایجان شرقی است و چون موج اول فقط در مراکز استان‌ها اجرا شد؛ این گزارش مختص شهر تبریز است.

به مناسبت نمایش فیلم «دِرب» در چهلمین جشنواره فیلم فجر

نقدی بر ساختار سینمای ایران

فیلم‌های جشنواره امسال هیچ نشانه‌ای از هویت جامعه‌ی ایران ندارند و فاقد تاریخمندی (Historicity) هستند. فیلم دِرب، تنها فیلم جشنواره است که به بخش بزرگی از جامعه ایران (‌اجتماعات غیرشهری) اختصاص دارد و اتفاق‌های آن در محله و روستا یا شهری کوچک رخ می‌دهد و نه در شهرهای بزرگ و تودرتوی سازمان‌ها و نهادهای کلان آن. از طرفی حتی یک فیلم -حتی در پس‌زمینه- نیز در جشنواره چهلم، بازنمای وضعیت بحرانی ایران در دو سال اخیر در خصوص کرونا و تبعات آن نبود و... .موارد فوق و برخی کاستی‌های دیگر، که در ساختارها و سازوکارهای سینمایی ما رسوخ کرده و بار دیگر در جشنواره چهلم نمایان شد؛ در این نوشتار مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌ است.
پیمایش ملی سنجش دینداری ایرانیان در سال 1388 توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) انجام شد. محقق این طرح محمدرضا طالبان دانشیار گروه جامعه‌شناسی انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی است. مرکز رصد فرهنگی طی چند مطلب بخش‌هایی از این گزارش را به همراه متن کامل آن منتشر می‌کند.
در چند سال اخیر برگزاری حراج تهران به عنوان بزرگ‌ترین بازار فروش آثار هنرهای تجسمی همراه با حاشیه‌های متعددی بوده است. این حراج از خرداد 1391 آغاز شد و در دی 1400 نیز آخرین دوره آن برگزار شده است. در نمودار زیر میزان فروش این حراج در طی این 10 سال مقایسه شده است.
به دلیل برخی موانع فرهنگی و محیطی در آینده باروری به آسانی افزایش نمی‌یابد؛ زیرا کوچک‌سازی بعد خانواده امروزه به هنجاری جهان شمول تبدیل شده و بدیهی است که تغییر آن در زمانی کوتاه دشوار است. از این رو ارزش فرهنگی نهادی شده به دلیل دیرپایی و استمرار، تنها از طریق سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی مستمر و درازمدت تغییرپذیر خواهد بود. هدف این مطالعه نیز نشان دادن همین تأثیر و تأثرات جمعیت و فرهنگ بر یکدیگر است. این گزارش پژوهشی با عنوان «بررسی نسبت فرهنگ با تغییرات جمعیتی» توسط نظام بهرامی کمیل در سال 1396 انجام شده و دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آن را منتشر کرده است.
از یک منظر رابطه میان فرهنگ با سیاست رابطه کل و جزء یا عام و خاص است. در چنین وضعی سیاست درون فرهنگ جای می‌گیرد. از منظری دیگر، از یک نظر با تأکید بر بخش ارزش و اخلاق و اعتقاد، فرهنگ از سیاست جدا می‌شود. در چنین وضعی ممکن است سیاست هدف اخلاقی پیدا کند، اما خود از مقوله اخلاق نیست. این گزارش پژوهشی با عنوان «نسبت فرهنگ با سیاست و اقتصاد» توسط سیدمحمد محمدی و مسعود پدرام در سال 1397 توسط دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
هدف کلی از اجرای طرح «آمارگیری گذران وقت» توسط مرکز آمار ایران؛ شناخت الگوی گذران وقت و متوسط مدت زمان فعالیت‌های انجام‌شده‌ی افراد جامعه‌ی شهری و تغییرات آن‌ها برحسب بخش‌های اصلی (سطح ۱) «طبقه‌بندی فعالیت‌های گذران وقت در ایران بر اساس ICATUS » است. این هدف با برآورد فصلی و سالانه‌ی شاخص‌های گذران وقت تأمین می‌شود.
دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از ابعاد سیاست خارجی تلاش و کوشش از پیش طراحی‌شده و سازمان‌یافته برای تأثیرگذاری بر برداشت‌ها، ادراکات، افکار، انگاره‌ها، ایده‌آل‌ها، ارزش‌ها، ایستارها باورهای سایر ملت‌ها از طریق تبیین و ترویج فرهنگ و تمدن ایرانی و شناخت درک واقعی از فرهنگ‌های دیگر به‌منظور تأمین و توسعه منافع ملی است. این گزارش توسط محمدحسین رستگاری نوشته شده و دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1395 آن‌را منتشر کرده است.
این مقاله به ارزیابی عوامل مؤثر بر مصرف کالاهای فرهنگی میان جوانان می پردازد. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناخت نقش برخی عوامل فردی و اجتماعی چون سن، جنسیت، شغل، سطح تحصیلات، مدت زمان گذران اوقات فراغت، و پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی بر میزان مصرف کالاهای فرهنگی میان جوانان است.
این پایان نامه با عنوان اعتیاد و انگیزه‌های گرایش به سوءمصرف مواد در میان هنرمندان عصر پهلوی (مورد مطالعه: پنج هنرمند عرصه موسیقی) در سال 1394 توسط سولماز پیکانپور شهرضایی در دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، گروه مطالعات جوانان، با راهنمایی دکتر علیرضا محسنی تبریزی و مشاورۀ دکتر ضیاء هاشمی در مقطع کارشناسی ارشد دفاع شده است.
این پایان نامه به ارزیابی سیاست‌ها فرهنگی کنونی ایران می‌پردازد. این پایان‌نامه در مقطع کارشناسی ارشد دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران رشتۀ جامعه‌شناسی توسط نوح منوری بیدگلی در سال 1389 با راهنمایی تقی آزاد ارمکی و مشاوره یوسف اباذری دفاع شده است.
این پایان نامه به آسیب شناسی اجرای سیاست‌های توسعه در ایران با تأکید بر مطالعۀ موردی قانون برنامه سوم توسعه در بخش فرهنگ پرداخته است. این پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران توسط حمید توسلی صباغ در سال 1386 و با راهنمایی کیومرث اشتریان دفاع شده است.