در سال 1379 سازمان ملی جوانان در 28 مرکز استان کشور در بین نمونهی 34521 نفری از جوانان پیمایشی ملی برگزار کرد که گزارش آن در سال 1380 منتشر شد. همزمان با روز ملی جوان؛ نتایج این پیمایش ملی مهم در وبسایت مرکز رصد فرهنگی کشور منتشر میشود.
گزارش پیش رو، بخش دوم گزارش «سیمای بازنشستگان در پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان» است که بر اساس گزارش کشوری موج سوم پیمایش «ارزشها و نگرشهای ایرانیان» تدوین شده بود. در این گزارش روند تغییرات و تحولات ارزشها و نگرشهای بازنشستگان ایرانی در طول دورههای مختلف بررسی میشود و آرا و نظرات آنان در این دورهها مورد مقایسه قرار میگیرد.
گزارش حاضر خلاصهای از ارزشها و نگرشهای جمعیت بازنشسته ایران است که بر اساس گزارش کشوری موج سوم پیمایش «ارزشها و نگرشهای ایرانیان» تدوین شده است. دادههای این پژوهش ملی به شیوه پیمایشی و بر اساس مصاحبه حضوری با ۱۴۹۰۶ نفر از افراد ۱۵ سال و بالاتر ساکن ۳۱ استان کشور و در شهریور و مهرماه ۱۳۹۴ گردآوری و پردازش شده است. گزارش پیش رو بر نظرات «بازنشستگان» متمرکز بوده که شامل ۸ درصد افراد مورد مطالعه (۱۱۹۸ نفر) بوده است.
«آگاهیها، نگرشها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در ایران» در سال 1374 با حمایت شورای فرهنگ عمومی کشور توسط منوچهر محسنی اجرا شد و گزارش آن در سال 1379 توسط شورای فرهنگ عمومی کشور منتشر شد.
موج اول طرح ملی «سنجش ارزشها و نگرشهای ایرانیان» در سال 1379 توسط دفتر طرحهای ملی وزارت ارشاد به مرحله اجرا درآمد. این طرح در ٢٨ استان و در سطح نمونه ١٦٨٢٤ نفری اجراشد. برخی از گویههای این پیمایش درباره ارزیابی مردم ایران از وضعیت اخلاقی و مشکلات جامعه است که در مطلب زیر آمده است.
مسعود چلبی استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی در پژوهشی با عنوان «بررسی تجربی نظام شخصیت در ایران» طی سالهای ١٣٧٥ تا ١٣٧٨ کوشیده است با ساختن مقیاس شخصیت به سنجش شخصیت ایرانی بپردازد.
دفتر مطالعات اجتماعی شهرداری تهران در راستای سیاست این دفتر مبنی بر انتشار دادههای خام، فایل SPSS ده موج نظرسنجی شهرداری تهران درباره نگرش مردم تهران به کرونا را برای استفاده پژوهشگران منتشر کرد.
فرهنگ اقتصادی عبارت است از نگرشها، گرایشها، رفتارها و کنشهای اقتصادی افراد در یک اجتماع و هر آنچه که افراد در مورد پدیدههای اقتصادی میاندیشند و در حوزة اقتصاد عمل میکنند. گزارش حاضر سعی دارد بر مبنای یافتههای حاصل از پژوهشهای دیگر به توصیف فرهنگ اقتصادی ایرانیان بپردازد. این گزارش توسط دکتر خیام عزیزی مهر، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نوشته شده است.
هدف اصلی این گزارش توصیف ابعاد فرهنگی خانواده در حوزه ازدواج، طلاق و باروری در ایران است. در این راستا تلاش می شود، ضمن مرور برخی از تحولات اخیر و روندهای تغییرات رفتاری و نگرشی در حوزه ازدواج و خانواده در ایران، برخی از ابعاد فرهنگی خانواده شناسایی شود. این گزارش توسط دکتر حجیه بیبی رازقی نصرآباد، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جمعیت کشور نوشته شده است.
در چند دهه اخیر در ایران مباحثی درباره کمرنگ شدن اخلاق و ویژگیهای اخلاقی در کشور بهوجود آمده است و برخی از محققین و اندیشمندان بر این باورند که جامعه در مسیر زوال اخلاقی قرار گرفته است؛ گرچه برخی دیگر معتقدند روند کلی زندگی مدرن در تمام جوامع به این سمت رفته است و مشکلات اخلاقی را ناشی از سازمان و ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه ایرانی قلمداد میکنند. از اینرو گزارش رصد ارزشهای اخلاقی در جامعه ایران (بررسی روند تغییر ارزشهای اخلاقی در طی چند دهه اخیر) تلاش کرده با بررسی دادهها، اطلاعات و نتایج پیمایشهای ملی به بررسی وضعیت اخلاق در جامعة ایران بپردازد و به این سوال پاسخ دهد که وضعیت اخلاق در جامعه ایرانی با تمام مناقشاتی که درباره اخلاق، تعریف آن و مرزبندیهای معرفتشناختیاش وجود دارد؛ چگونه است؟ این گزارش توسط سجاد یاهک و سما کشاورز دیزجینی نوشته شده است.
نشاط و شادی از مهمترین مولفههای درونی و عاطفی تعیینکننده کیفیت زندگی انسان معاصر است که موجب پویایی و تحرک جامعه و شکوفایی استعدادها شده و به عنوان پدیدهی اچتماعی اثرگذار در کاهش آسیبها و مسائل متعدد در سطح خرد و کلان مطرح میشود. طبق دادههای مربوط به نشاط جامعه ایران هرچند میزان شادی ایرانیان در دورههای زمانی اتجام پیمایشها مقادیر متفاوتی به دست آمده؛ اما به صورت کلی، متوسط رو به پایین بوده که وضعیت نامطوب جامعه ایران در این زمینه استنباط میشود.
از اسفند ۱۳۹۹ تا اردیبهت ۱۴۰۰ دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با همکاری مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) ده موج نظرسنجی در خصوص نگرش مردم به این بیماری و سیاستهای دولت در قبال آن و همچنین اثرات آن بر زندگی شهروندان در شهر تهران انجام داده است.
مقاله حاضر به معرفی پیمایش ملی «وضعیت، نگرش و مسائل جوانان ایران» که در سال 1381 انجام شده است میپردازد. نویسنده این مقاله حسین لطف آبادی دبیر وقت شورای علمی-پژوهشی سازمان ملی جوانان و مجری طرح مذکور است. این مقاله در فصلنامه پژوهشی-کاربردی مطالعات جوانان، شماره اول و دوم، زمستان 1381 و بهار 1382 منتشر شده است.