در چند دهه اخیر در ایران مباحثی درباره کم‌رنگ ‌شدن اخلاق و ویژگی‌های اخلاقی در کشور به‌وجود آمده است و برخی از محققین و اندیشمندان بر این باورند که جامعه در مسیر زوال اخلاقی قرار گرفته است؛ گرچه برخی دیگر معتقدند روند کلی زندگی مدرن در تمام جوامع به این سمت رفته است و مشکلات اخلاقی را ناشی از سازمان و ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه ایرانی قلمداد می‌کنند. از اینرو گزارش رصد ارزش‌های اخلاقی در جامعه ایران (بررسی روند تغییر ارزش‌های اخلاقی در طی چند دهه اخیر) تلاش کرده با بررسی داده‌ها، اطلاعات و نتایج پیمایش‌های ملی به بررسی وضعیت اخلاق در جامعة ایران بپردازد و به این سوال پاسخ دهد که وضعیت اخلاق در جامعه ایرانی با تمام مناقشاتی که درباره اخلاق، تعریف آن و مرزبندی‌های معرفت‌شناختی‌اش وجود دارد؛ چگونه است؟ این گزارش توسط سجاد یاهک و سما کشاورز دیزجینی نوشته شده است.

گزارش رصد فرهنگی (10)

وضعیت نشاط اجتماعی در ایران

نشاط و شادی از مهم‌ترین مولفه‌های درونی و عاطفی تعیین‌کننده کیفیت زندگی انسان معاصر است که موجب پویایی و تحرک جامعه و شکوفایی استعدادها شده و به عنوان پدیده‌‌ی اچتماعی اثرگذار در کاهش آسیب‌ها و مسائل متعدد در سطح خرد و کلان مطرح می‌شود. طبق داده‌های مربوط به نشاط جامعه ایران هرچند میزان شادی ایرانیان در دوره‌های زمانی اتجام پیمایش‌ها مقادیر متفاوتی به دست آمده؛ اما به صورت کلی، متوسط رو به پایین بوده که وضعیت نامطوب جامعه ایران در این زمینه استنباط می‌شود.

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی منتشر کرد:

ویژه‌نامه پیامدهای شیوع کرونا

در این ویژه نامه که از سوی مرکز علمی و تخصصی ارزیابی تاثیرات اجتماعی وابسته به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی منتشر شده است، آثار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی کرونا تحلیل و بررسی شده است.
از اسفند ۱۳۹۹ تا اردیبهت ۱۴۰۰ دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با همکاری مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) ده موج نظرسنجی در خصوص نگرش مردم به این بیماری و سیاست‌های دولت در قبال آن و همچنین اثرات آن بر زندگی شهروندان در شهر تهران انجام داده است.

پیمایش ملی رفتارهای فرهنگی ایرانیان

پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی 1378 (موج اول)

پیمایش ملی «فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در 28 شهر مرکز استان کشور: رفتارهای فرهنگی ایرانیان» در سال 1378 توسط دفتر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجرا شد. مدیریت علمی این طرح بر عهده دکتر احمد رجب زاده بود. موج دوم و سوم این پیمایش ملی در سال های بعد با عنوان «پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی» تکرار شد.
مقاله حاضر به معرفی پیمایش ملی «وضعیت، نگرش و مسائل جوانان ایران» که در سال 1381 انجام شده است می‌پردازد. نویسنده این مقاله حسین لطف آبادی دبیر وقت شورای علمی-پژوهشی سازمان ملی جوانان و مجری طرح مذکور است. این مقاله در فصلنامه پژوهشی-کاربردی مطالعات جوانان، شماره اول و دوم، زمستان 1381 و بهار 1382 منتشر شده است.
این پایان‌نامه به بررسی روند تغییرات ارزشی و رفاهی جامعه ایران طی 50 سال گذشته در بین سه نسل از ساکنان شهر تهران پرداخته است. این پایان‌نامه در مقطع کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی دانشگاه تهران توسط ریحانه تمیزی‌فر در سال 1389 دفاع شده است.
در این مقاله روند تحول ارزش های اجتماعی جامعه ایران در تحقیقات انجام گرفته از سال 1353- 1388 بررسی شده است. این مقاله توسط محمدرضا طالبان، محمد مبشری و مصطفی مهرآیین نوشته شده و در مجله دانشنامه علوم اجتماعی دانشگاه تربیت مدرس، دوره دوم، فروردین 1389، شماره 3 منتشر شده است.
در سال 1353 نخستین پیمایش ملی کشور با عنوان گرایش‌های فرهنگی و نگرش‌های اجتماعی در ایران توسط علی اسدی و همکاران وی انجام شد. گزارش این پیمایش ملی در سال 1356 توسط پژوهشکده علوم ارتباطی و توسعه ایران منتشر شد.
گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران حاوی مجموعه ای از آخرین اطلاعات اجتماعی و فرهنگی کشور است که تهیه و انتشار آن توسط مرکز آمار ایران از بهار سال 1399 آغاز شده است.
در این پژوهش پس از توضیح ادبیات نظری این مطالعه با موضوع «فرهنگ فقر و فقر فرهنگی»، در فصول مختلفی با عناوین «توزیع اجتماعی هنر: سهم مردم آسیب‌پذیر در دسترسی به هنر»، «برای فقرا؛ علیه فقرا: طرح مسئلۀ فقر در آثار هنری»، «هنردرمانی: هنر برای آسیب‌دیدگان اجتماعی»، «اقدام اجتماعی هنر برای تهی‌دستان» و «جمع‌بندی: بازنگری در سیاست‌های هنر»، سعی شده نقش فرهنگ و هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی تشریح شود. در پایان پیشنهادهایی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی از طریق گسترش فرهنگ و هنر ارائه شده است.
موج دوم پیمایش سرمایه اجتماعی کشور در سال ۱۳۹۳ در دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات طراحی و اجرا شد. در این موج سرمایه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی در سه سطح کلان، میانه و خرد سنجیده شده است.
تکمیل پرسشنامه‌های موج سوم پیمایش «مصرف کالاهای فرهنگی در ایران، در فروردین و اردیبهشت 1398 انجام شد. این پیمایش با هدف سنجش رفتارهای فرهنگی مردم ایران توسط دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام شد. در این پیمایش ملی ۱۵.۵۰۰ نفر از افراد بالای ۱۵ سال ساکن شهر و روستا در ۳۱ مرکز استان­، ۸۵ شهر (غیر مرکز استان) و ۵۰۰ روستا مورد پرسش قرار گرفته‌اند.