فرایند تغییرات فرهنگی ایرانیان

چکیده

یکی از موضوعات اساسی همبسته با توسعه و نوسازی، تغییرات فرهنگی است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند در چند دهۀ اخیر باورها، ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان درحال‌تغییر بوده است. همچنین سمت‌وسوی این تغییر از سنتی و مذهبی به‌سمت عرفی و مدرن‌شدن و شدن آن نیز در میان طبقۀ تحصیلکردۀ جامعه بیشتر بوده است، اما عمدۀ تحقیقات انجام‌شده تاکنون ناظر بر میزان، گستره و عوامل مؤثر بر این تغییرات بوده‌اند. این پژوهش با رویکرد فردگرایی روش‌شناختی در پی شناخت «فرایند» این تغییرات است و می‌خواهد دریابد تغییرات فرهنگی در یک فرد به چه صورت، چگونه و چرا اتفاق می‌افتند و مکانیزم این تغییر چیست؟ برای این منظور با استفاده از روش کیفی روایت‌پژوهی به بررسی و تحلیل روایت زندگی 8 فرد پرداخته شده است. اگرچه شناخت دقیق فرایند تغییر مستلزم مطالعۀ کامل روایت‌ها و تحلیل آن‌هاست، اما اجمالاً نتایج پژوهش نشان می‌دهند که تفاوت میان پرورش اجتماعی اوّلیه و ثانویه و ایجاد ناهماهنگی شناختی، تغییر منابع شناختی و دیگری‌های مهم زندگی فرد منجر به تغییرات فرهنگی او در طول زمان می‌شوند. همچنین الگوهای تغییر در مردان عمدتاً متأثر از وقایع کلان سیاسی و اجتماعی و در مورد زنان مبتنی بر تجارب زیسته و احوالات شخصی است.

لینک مقاله در فصلنامۀ مطالعات فرهنگی و ارتباطات