وضعیت سالن‌های سینما در کشور (سال 1397)

در سال 1396 و 1395 گزارش‌هایی دربارة وضعیت مکان‌های نمایش آثار سینمایی، پراکندگی در سطح کشور و وضعیت مالکیت آنها، تولید و منتشر شده بود. در این گزارش، به عنوان نسخه روزآمد گزارش‌های قبلی، آخرین تغییرات در ساخت و توسعه مکان‌های نمایش فیلم در کشور، با همان چارچوب ارائه شده است. این گزارش توسط محمدحسین فرج با همکاری فاطمه رضایی و ابراهیم غلام‌پور آهنگر تهیه و تدوین شده است.
تصویر وضعیت سالن‌های سینما در کشور (سال 1397)

در سال‌های اخیر ایجاد سالن­‌های نمایش به جهت کمی و کیفی به یکی از اولویت­‌های صنعت سینمای کشور بدل شده است. اگر چه تلاش‌­های صورت گرفته از سوی بخش خصوصی در مسیر تببین شده از سوی سازمان سینمایی، جدی و قابل تأمل بوده است و در مقایسه با گزارش سال 1395 به خوبی مشهود است، اما هنوز از میانگین آمار جهانی در این حوزه دور هستیم. قابل ذکر است که گزارش‌های سال 1396 و سال 1397 بر مبنای جمعیت اعلام شده در سرشماری سال 1395 تنظیم گردیده است. در پایان سال 1397 تعداد 231 سینما، 83 مجتمع، 9 سالن و 18 فرهنگسرا در کشور وظیفه نمایش فیلم­‌ها را با فراهم آوردن 596 سالن و 157707 صندلی در کل کشور برعهده داشته‌­اند همچنین تعداد 43 سینمای سیار به نمایش فیلم بصورت غیر ثابت پرداخته‌اند.

براساس آمار جمعیتی ، نسبت جمعیت به سینما در کشور برابر با 234388 نفر و در خصوص سالن­‌ها برابر با 134104 نفر می­‌باشد. این ارقام نشان از رشد 5 و 4 درصدی در عنوان سینما و سالن در سال 1397 نسبت به سال 1396دارد (که با در نظر گرفتن جمعیت افزایش یافته، بیشتر از این رقم می‌­باشد.) درسال‌های 1384 تا 1395 رشد این ارقام بطور میانگین سالانه 7% بوده که در سال 1396 از رشد قابل توجهی برخوردار گردیده است وبه نظر می‌رسد سرعت رشد به شرایط قبلی بازگشته است.

این رشد در شاخص گنجایش و ظرفیت سالن­‌ها (به صندلی ) نیز مشهود می­باشد. در سال 1397 ظرفیت کل از 153430 صندلی به157707 تغییر یافته و نسبت جمعیت به تعداد صندلی از عدد 521 نفر برای هر صندلی به عدد 507 نفر برای هر صندلی رسیده است( رشدی در حدود 3%). همچنین در این سال تعداد 76 سالن به تعداد سالن­‌های کشور اضافه گردیده که از افزایش حدود 10% در تعداد سالن‌­های کشور خبر می­دهد.

در خصوص تغییرات صورت گرفته در آمار سینماهای کشور از قبیل ساخت و سازها، افزایش­‌ها و ... باید گفت که از مجموع 31 استان، 17 استان از این افزایش­‌ها و تغییرات بی‌­بهره بوده­‌اند و تغییراتی در وضعیت تعداد سالن­‌های آنها بیش نیامده، به عبارتی تغییرات سال 1397 در 45% استان­‌های کشور صورت پذیرفته و 55% استان­‌ها از این اقدامات بی‌­بهره بوده‌­اند. البته این میزان نسبت به سال 1396 تغییر مسیر داشته است.

در خصوص شهرهای دارای سینما در کشور، مشکلات بسیاری وجود دارد. به عبارتی بین وزارت کشور و ادارات کل استانی آمار یکسانی وجود نداشته و آمار این بخش هر ساله با تغییراتی مواجه می باشد. از مجموع 1221 شهر، 193 شهر دارای سالن سینما بوده و سایر شهرهای کشور امکان نمایش فیلم را دارا نیستند. به عبارتی حدود 16% از شهرهای کشور دارای چنین امکانی هستند. تعداد سالن­‌های افزایش یافته در سال 1397 (76 سالن) نسبت به سال 1396 (124 سالن) نیز از کاهش رشد 42 درصدی خبر می‌دهد.

در سال 1397 تعداد استان­‌های دارای یک سالن نمایش فقط استان ایلام بوده است. استان زنجان با دو سالن، سیستان و بلوچستان و چهار محال و بختیاری با چهار سالن، اردبیل، خراسان شمالی، قزوین و کهکیلویه با پنج سالن، استان­‌هایی هستند که دارای کمترین تعداد سالن (میانگین کشوری 19.3 سالن برای هر استان) هستند که این امر نشان از نابرابری در توزیع امکانات در نقاط مختلف کشور دارد. البته در این میانگین بحث جمعیتی دخالت ندارد.

شایان ذکر است که در حال حاضر 403 سالن سینما با گنجایش 79303 صندلی در کشور در حال ساخت است. همچنین مالکیت سالن­‌ها برای بخش خصوصی حقیقی 76 سینما با 122 سالن و 33535 صندلی، بخش خصوصی حقوقی 33 سینما با 163 سالن و 28468 صندلی، بخش دولتی و ارگانی نیز با 232 سینما و 311 سالن و 95704 صندلی مالکیت در سالن­‌های کشور را در اختیار دارند.

در پایان باید گفت 32 درصد از مکان­‌های نمایش فیلم در کشور دارای مالکیت خصوصی و 68 درصد دارای مالکیت دولتی یا شبه دولتی هستند که افزایش حدود 2 درصدی در مالکیت مکان‌های نمایش فیلم نسبت به سال 1396 برای بخش خصوصی بوجود آمده است و در سال‌های اخیر ایجاد سالن‌­های نمایش به جهت کمی و کیفی به یکی از اولویت­‌های صنعت سینمای کشور بدل شده است. اگر چه تلاش­‌های صورت گرفته از سوی بخش خصوصی در مسیر تببین شده از سوی سازمان سینمایی، جدی و قابل تأمل بوده است و در مقایسه با گزارش سال 1395 به خوبی مشهود است، اما هنوز از میانگین آمار جهانی در این حوزه دور هستیم.

قابل ذکر است که گزارش‌های سال 1396 و سال 1397 بر مبنای جمعیت اعلام شده در سرشماری سال 1395 تنظیم شده است. در پایان سال 1397 تعداد 231 سینما، 83 مجتمع، 9 سالن و 18 فرهنگسرا در کشور وظیفه نمایش فیلم­‌ها را با فراهم آوردن 596 سالن و 157707 صندلی در کل کشور برعهده داشته‌­اند همچنین تعداد 43 سینمای سیار به نمایش فیلم بصورت غیر ثابت پرداخته‌اند.

براساس آمار جمعیتی ، نسبت جمعیت به سینما در کشور برابر با 234388 نفر و در خصوص سالن­‌ها برابر با 134104 نفر می­‌باشد. این ارقام نشان از رشد 5 و 4 درصدی در عنوان سینما و سالن در سال 1397 نسبت به سال 1396 دارد (که با در نظر گرفتن جمعیت افزایش یافته، بیشتر از این رقم می­باشد) درسال‌های 1384 تا 1395 رشد این ارقام بطور میانگین سالانه 7% بوده که در سال 1396 از رشد قابل توجهی برخوردار گردیده است و به نظر می‌رسد سرعت رشد به شرایط قبلی بازگشته است.

این رشد در شاخص گنجایش و ظرفیت سالن­‌ها (به صندلی ) نیز مشهود می­باشد. در سال 1397 ظرفیت کل از 153430 صندلی به157707 تغییر یافته و نسبت جمعیت به تعداد صندلی از عدد 521 نفر برای هر صندلی به عدد 507 نفر برای هر صندلی رسیده است( رشدی در حدود 3%). همچنین در این سال تعداد 76 سالن به تعداد سالن­‌های کشور اضافه گردیده که از افزایش حدود 10% در تعداد سالن­های کشور خبر می‌­دهد.

در خصوص تغییرات صورت گرفته در آمار سینماهای کشور از قبیل ساخت و سازها، افزایش­‌ها و ... باید گفت که از مجموع 31 استان، 17 استان از این افزایش­‌ها و تغییرات بی‌­بهره بوده­‌اند و تغییراتی در وضعیت تعداد سالن­‌های آنها بیش نیامده، به عبارتی تغییرات سال 1397 در 45% استان­‌های کشور صورت پذیرفته و 55% استان­‌ها از این اقدامات بی‌­بهره بوده‌­اند. البته این میزان نسبت به سال 1396 تغییر مسیر داشته است.

در خصوص شهرهای دارای سینما در کشور ، مشکلات بسیاری وجود دارد . به عبارتی بین وزارت کشور و ادارات کل استانی آمار یکسانی وجود نداشته و آمار این بخش هر ساله با تغییراتی مواجه می باشد. از مجموع 1221 شهر، 193 شهر دارای سالن سینما بوده و سایر شهرهای کشور امکان نمایش فیلم را دارا نمی­‌باشند به عبارتی حدود 16% از شهرهای کشور دارای چنین امکانی هستند . تعداد سالن­‌های افزایش یافته در سال 1397 ( 76 سالن) نسبت به سال 1396(124 سالن) نیز ازکاهش رشدی 42% خبر می‌دهد.

در سال 1397 تعداد استان­‌های دارای یک سالن نمایش فقط استان ایلام بوده است. استان زنجان با دو سالن، سیستان و بلوچستان و چهار محال بختیاری با چهار سالن، اردبیل، خراسان شمالی، قزوین و کهکیلویه با پنج سالن ، استان­‌هایی هستند که دارای کمترین تعداد سالن (میانگین کشوری 19.3 سالن برای هر استان) را دارا می­‌باشند. که این امر نشان از نابرابری در توزیع امکانات در نقاط مختلف کشور دارد. البته در این میانگین بحث جمعیتی دخالت ندارد. شایان ذکر است که در حال حاضر 403 سالن سینما با گنجایش 79303 صندلی در کشور در حال ساخت می‌­باشد. همچنین مالکیت سالن­‌ها برای بخش خصوصی حقیقی 76 سینما با 122 سالن و 33535 صندلی، بخش خصوصی حقوقی 33 سینما با 163 سالن و 28468 صندلی، بخش دولتی و ارگانی نیز با 232 سینما و 311 سالن و 95704 صندلی مالکیت در سالن­‌های کشور را در اختیار دارند.

در پایان باید گفت 32 درصد از مکان‌­های نمایش فیلم در کشور دارای مالکیت خصوصی و 68 درصد دارای مالکیت دولتی یا شبه دولتی می­‌باشند که افزایش حدود 2 درصدی در مالکیت مکان‌های نمایش فیلم نسبت به سال 1396 برای بخش خصوصی بوجود آمده است.

283889