پیمایش ملی رفتارهای فرهنگی ایرانیان

پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی 1378 (موج اول)

پیمایش ملی «فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در 28 شهر مرکز استان کشور: رفتارهای فرهنگی ایرانیان» در سال 1378 توسط دفتر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجرا شد. مدیریت علمی این طرح بر عهده دکتر احمد رجب زاده بود. موج دوم و سوم این پیمایش ملی در سال های بعد با عنوان «پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی» تکرار شد.
سالنامهٔ آماری سال 1395 سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حاوی مجموعه‌ای از آخرین اطلاعات آماری موجود در حوزه‌های مرتبط با این سازمان است. انتشار این سالنامه از سال 1394 آغاز شد و هر سال اطلاعات آن به روز می‌شود.
سالنامهٔ آماری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حاوی مجموعه‌ای از آخرین اطلاعات آماری موجود در حوزه‌های مرتبط با این سازمان است. انتشار این سالنامه از سال 1394 آغاز شد و هر سال اطلاعات آن به روز می‌شود.
مقاله حاضر به معرفی پیمایش ملی «وضعیت، نگرش و مسائل جوانان ایران» که در سال 1381 انجام شده است می‌پردازد. نویسنده این مقاله حسین لطف آبادی دبیر وقت شورای علمی-پژوهشی سازمان ملی جوانان و مجری طرح مذکور است. این مقاله در فصلنامه پژوهشی-کاربردی مطالعات جوانان، شماره اول و دوم، زمستان 1381 و بهار 1382 منتشر شده است.
این پایان‌نامه به بررسی روند تغییرات ارزشی و رفاهی جامعه ایران طی 50 سال گذشته در بین سه نسل از ساکنان شهر تهران پرداخته است. این پایان‌نامه در مقطع کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی دانشگاه تهران توسط ریحانه تمیزی‌فر در سال 1389 دفاع شده است.
در این مقاله روند تحول ارزش های اجتماعی جامعه ایران در تحقیقات انجام گرفته از سال 1353- 1388 بررسی شده است. این مقاله توسط محمدرضا طالبان، محمد مبشری و مصطفی مهرآیین نوشته شده و در مجله دانشنامه علوم اجتماعی دانشگاه تربیت مدرس، دوره دوم، فروردین 1389، شماره 3 منتشر شده است.
در سال 1353 نخستین پیمایش ملی کشور با عنوان گرایش‌های فرهنگی و نگرش‌های اجتماعی در ایران توسط علی اسدی و همکاران وی انجام شد. گزارش این پیمایش ملی در سال 1356 توسط پژوهشکده علوم ارتباطی و توسعه ایران منتشر شد.
گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران حاوی مجموعه ای از آخرین اطلاعات اجتماعی و فرهنگی کشور است که تهیه و انتشار آن توسط مرکز آمار ایران از بهار سال 1399 آغاز شده است.
بنا به دستور معاون اول رئیس‌جمهور و رئیس ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور، داده‌های فرهنگی کلیه مراکز فرهنگی کشور باید در اختیار مرکز رصد فرهنگی کشور قرار گیرد.
طبق نظرسنجی ایسپا در تیر ماه سال 1400، جوانان 18 تا 29 سال 75.9 درصد، 54.8 درصد افراد 30-49 سال و 27.3 درصد افراد بالای 50 سال، گفته‌اند از اینستاگرام استفاده می کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از اینستاگرام بین کاربران کاهش یافته است. همچنین 70.2 درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از اینستاگرام استفاده می کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی 42.4 درصد می‌باشد. 50.9 درصد زنان و 55.2 درصد مردان از اینستاگرام استفاده می کنند.
طبق نتایج نظرسنجی ایسپا، 87.7 درصد جوانان 18- 29 سال، 76.1 درصد افراد 30-49 سال و 46.5 درصد افراد بالای 50 سال، گفته‌اند از واتس آپ استفاده می کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از واتس آپ بین کاربران کاهش چشمگیری داشته است. همچنین 87.6 درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از واتس آپ استفاده می کنند و این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی 61.3 درصد می‌باشد. 70.8 درصد زنان و 72 درصد مردان نیز از واتس آپ استفاده می کنند.
براساس نتایج به دست آمده در آخرین نظرسنجی ایسپا (تیر 1400)، با وجود فیلتر بودن تلگرام 37.2 درصد زنان و 43.6 درصد مردان از تلگرام استفاده می کنند. 59.2 درصد جوانان 18- 29 سال، 40 درصد افراد 30-49 سال و 22.4 درصد افراد بالای 50 سال، گفته‌اند از تلگرام استفاده می کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از تلگرام بین کاربران کاهش چشمگیری داشته است. همچنین 55.1 درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از تلگرام استفاده می کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی 31 درصد می‌باشد.
طبق نتایج نظرسنجی ایسپا در آذر 1394، 37.5 درصد مردم ایران عضو تلگرام بوده‌اند که این میزان تا فروردین 97 روند صعودی پیدا کرد و به 59.4 درصد رسید. به دلیل فیلتر شدن تلگرام در اردیبهشت 1397، میزان افرادی که از این نرم افزار استفاده می‌کردند در نظرسنجی خرداد 1397 ایسپا به 49.5 درصد کاهش یافت. در واقع فیلترینگ حدود 10 درصد از کاربران تلگرام را کاهش داد. به مرور میزان استفاده از تلگرام کاهش پیدا کرد و در بهمن 1399، 36.3 درصد مردم گفته‌اند از تلگرام استفاده می‌کنند. اما طبق آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر 1400، 40.4 درصد مردم بیان کرده اند همچنان از تلگرام استفاده می کنند.