آگاهی از ترکیب جمعیت و ویژگی‌های آن دولت را قادر می‌سازد تا برنامه‌های خرد و کلان توسعۀ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی را سامان دهد و همچنین می‌تواند راهکارهایی برای بررسی وضع موجود و مقابله با مشکلات ارائه دهد. سرشماری عمومی نفوس و مسکن از عمده‌ترین منابع دسترسی به آمار و اطلاعات گوناگون و از مهم‌ترین راه‌های شناخت ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی جمعیت از قبیل آموزش و پرورش، مهاجرت، وضعیت اشتغال و ... برای هر کشوری محسوب و زیربنای برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های خرد و کلان در کشورها است. سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395 که هشتمین سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور است در آبان ماه 1395 با شیوه‌ای مدرن و متفاوت در سراسر کشور به اجرا درآمد. این سرشماری نیز با ارائۀ آمار و اطلاعات صحیح دربارۀ اندازه، ساختار و ویژگی‌های جمعیت کشور، ابزار مناسبی را برای طراحی و اجرای برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در اختیار برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران و مسئولان کشور قرار می‌دهد.
باتوجه‌به نیازی که احساس شده این متن براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 و 1395 تهیه شد تا به بررسی ویژگی‌های جمعیت و خانوار و برخی از ویژگی‌های مهم آن‌ها در کلان‌شهرها و مقایسۀ این اطلاعات در دو سرشماری سال 1390 و 1395 بپردازد.