نویسنده

  • تصویر معصومه تقی‌زادگان

    معصومه تقی‌زادگان

    استادیار پژوهشکدۀ ارتباطات و مطالعات فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
گزارش رصد فرهنگی (5)

نقش فرهنگ و هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی

در این پژوهش پس از توضیح ادبیات نظری این مطالعه با موضوع «فرهنگ فقر و فقر فرهنگی»، در فصول مختلفی با عناوین «توزیع اجتماعی هنر: سهم مردم آسیب‌پذیر در دسترسی به هنر»، «برای فقرا؛ علیه فقرا: طرح مسئلۀ فقر در آثار هنری»، «هنردرمانی: هنر برای آسیب‌دیدگان اجتماعی»، «اقدام اجتماعی هنر برای تهی‌دستان» و «جمع‌بندی: بازنگری در سیاست‌های هنر»، سعی شده نقش فرهنگ و هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی تشریح شود. در پایان پیشنهادهایی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی از طریق گسترش فرهنگ و هنر ارائه شده است.
تصویر نقش فرهنگ و هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی

پرداختن به اقشار تهی­‌دست چندان در دستور کار سازمان‌­های فرهنگی نیست. این اشتباه ناشی از جدا کردن «مسائل فرهنگی» از «مسائل اجتماعی» است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دیگر سازمان­‌هایی که فعالیت آن «فرهنگی» تعریف‌شده، از پرداختن به مسائل «اجتماعی» دوری می­‌کنند. برای اغلب سازمان­‌های فرهنگی، فعالیت فرهنگی به سطحی از فعالیت‌­های «منزه» و دور از چالش‌­های زندگی اجتماعی اشاره دارد. همین رویکرد است که موجب می‌شود فعالیت­‌های فرهنگی و هنری در ارتباط با قشری از مردم قرار گیرد که از چالش‌­های معیشت و آسیب­‌های اجتماعی به دور هستند. همین رویکرد است که فاصله میان رویدادهای هنری و جشنواره فرهنگی را با اقشار آسیب­‌پذیر جامعه بیشتر و بیشتر می­‌کند. این رویه نیاز به بازنگری دارد. سازمان­‌های فرهنگی و سیاست­‌های فرهنگی مرتبط با وظایف آن‌ها باید در پیوند با اقشار آسیب­‌پذیر و تهی­دست قرار گیرد. این سازمان­‌ها نمی‌­توانند از پرداختن به مسائل اجتماعی و آسیب‌­های اجتماعی و اقشار تهی­دست جامعه طفره بروند.

283655