گزارش رصد فرهنگی (49)

وضعیت فرهنگی ارتباطی محرم

آنچه پیشِ روی شماست، گزارشی از وضعیت و برخی مسائل فرهنگی ارتباطی دهۀ محرم سال 1445 هجری قمری است که براساس آخرین نتایج نظرسنجی ملی دربارۀ مشارکت و حضور در آیین‌های عزاداری دهۀ اول محرم در مرداد 1402 هجری شمسی و همچنین تحلیل و بررسی سیاستی پررنگ‌ترین مناقشات فرهنگی در باب دهۀ محرم امسال ازجمله حسینیه‌های رسانه‌ای و تحولات جدید حوزۀ مداحی و هیئت است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همانند سال‌های گذشته در سالنامۀ 1400 نیز مهم‌ترین آمار مربوط به فرهنگ و هنر را منتشر کرده است.
محمد اصغری در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو: تلاش کردیم که مقایسه‌ای بین ارزش‌ها، اخلاق و شاخصه‌های فرهنگی مردم خوی قبل و بعد از بحران را داشته باشیم تا بتوانیم به سیاست‌گذاری در این حوزه کمک کنیم.
«طبقه‌بندی‌های آماری حوزۀ فرهنگ و هنر (فعالیت‌های اقتصادی و محصول)» نوشتۀ آزاده برفی‌پور در سال 1396 برای دفتر معاونت و برنامه‌ریزی راهبردی است.
طرح «امکان‌سنجی و ساماندهی تبدیل آمار غیرثبتی به ثبتی (بازبینی و اصلاح وضعیت آمارگیری در سه معاونت امور فرهنگی، امور هنری و امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی)» را مهرناز سادات میر محمد در سال 1389 برای دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی نوشته است.
وضعیت حوزه‌های کتاب، نمایش، موسیقی، هنر‌های تجسمی و سینمای ایران در سال‌های 1393 تا 1397 با توجه‌ به آمارهای وزارت ارشاد به ضمیمۀ یادداشت‌هایی از هنرمندان، مسئولان و فعالان حوزه‌های مختلف در گزارش حاضر آمده است. این گزارش در روزنامه جام‌جام 9 اردیبهشت 1399 منتشر شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی 19 خرداد 1401 در آیین اختتامیه پنجمین دوسالانه کتاب برتر استان سمنان در شاهرود اظهار داشت طبق آخرین پیمایش در فروردین، ۴۳.5 درصد مردم کتاب می‌خوانند [اهل مطالعه‌اند] و میزان مطالعۀ روزانه ۳۰ دقیقه است. وی اشاره می‌کند این عدد، بدون لحاظ کردن کتاب‌های آموزشی و ادعیه است (خبرگزاری ایرنا، 1401؛ کد خبر: 84783169). روزنامۀ فرهیختگان در تاریخ 1401.3.24 به نقد این آمار پرداخت و آن را بزرگنمایی قلمداد کرد. در گزارش حاضر این ارقام با داده‌های پیمایش‌های ملی مصرف کالاهای فرهنگی (پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات) و طرح‌های آمارگیری فعالیت‌های فرهنگی خانوار (مرکز آمار ایران) مقایسه شده است.

گزارش نشست علمی اول مرکز رصد فرهنگی کشور

الزامات تأسیس و توسعۀ مرکز داده‌های فرهنگی کشور

در تاریخ 11 اسفند 1400 نشستی تخصصی با حضور حسین میرزایی (مشاور و مدرس حوزه دولت الکترونیک)، کرم حبیب‌پور گتابی (عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی)، جعفر تنها (هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تبریز) و سیدمسعود حسینی گهر (مسئول IT مرکز رصد فرهنگی) به صورت آنلاین برگزار شد که گزارش مشروح این نشست ارائه می‌شود.
این کتاب نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از علم داده در حل مسائل دنیای واقعی استفاده کرد و تمام مراحل یک پروژه علمی، اجتماعی یا سیاستی را با داده‌های متمرکز پوشش داد.
مرکز آمار ایران ﺑﺎ هدف رﺻﺪ وﺿﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮهنگی ﮐﺸﻮر از ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﺳﺎل ١٣٩٩ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ و اﻧﺘﺸﺎر ﻧﺸﺮﯾﻪ «ﮔﺰارش وﺿﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﯾﺮان» ﻧﻤﻮدﻩ است. در مطلب حاضر گزارش مربوط به پاییز 1400 قابل دریافت است. در این گزارش تاثیر کرونا بر آمار فعالیت‌های فرهنگی-اجتماعی کاملا محسوس است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همانند سال‌های گذشته در سالنامه 1399 نیز مهم‌ترین آمار مربوط به فرهنگ و هنر را منتشر کرده است. شایان ذکر است در این سال به دلیل شیوع بیماری کرونا بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و هنری تعطیل شدند و به همین دلیل این شاخص‌ها نسبت به سال‌های قبل کاهش قابل توجهی داشتند.
چارچوب آمار فرهنگی(FCS) یک ابزار برای سازماندهی آمار فرهنگی ملی و بین المللی است که بر پایه مفهوم و درک مشترکی از فرهنگ استوار است و سنجش طیف گسترده‌ای از اصطلاحات فرهنگی را بدون در نظر گرفتن خاصیت اقتصادی و اجتماعی تولید آن امکان­‌پذیر می­‌کند و از طریق بیان تعاریف استاندارد، ارائه اطلاعات قابل مقایسه بین‌المللی امکان‌پذیر خواهد بود.
داده‌ها و اطلاعات تولیدشده تا زمانی که در اختیار پژوهشگران برای نگارش تحلیل‌های ثانویه و دیگر پژوهش‌های کیفی قرار نگیرد، نمی‌تواند منشأ تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری شود. یادداشت حاضر سرمقاله شماره جدید مجله «نمایه پژوهش» است که به تازگی منتشر شده است.
نشریه آمار فرهنگ (ویرایش 2019) مجموعه ای از شاخص های مربوط به فرهنگ نظیر اشتغال فرهنگی، تجارت بین المللی کالاهای فرهنگی، شرکت های فرهنگی، مشارکت فرهنگی و استفاده از اینترنت برای اهداف فرهنگی، و همچنین فرهنگ خانگی و دولتی را ارائه می دهد. این آمارنامه به زبان انگلیسی و توسط دفتر انتشارات اتحادیه اروپا منتشر شده است.
گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران حاوی مجموعه ای از آخرین اطلاعات اجتماعی و فرهنگی کشور است که تهیه و انتشار آن توسط مرکز آمار ایران از بهار سال 1399 آغاز شده است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همانند سال‌های گذشته در سالنامه 1398 نیز مهم‌ترین آمار مربوط به فرهنگ و هنر را منتشر کرده است. این سالنامه فقط شامل اطلاعات مربوط به حوزه کاری و وظایف محوله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، فلذا آمار مندرج در این مجموعه شامل عملکرد سایر دستگاه‌هایی که به نوعی دارای فعالیت فرهنگی هستند نمی‌شود.
گلچینی از آمار فعالیت‌های فرهنگی 19 نهاد زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از‌جمله سه معاونت‌ امور فرهنگی، هنری و مطبوعاتی و سازمان‌های وابسته در این سالنامه منتشر شده است. هدف اصلی از انتشار سالنامه آماری «فرهنگ و هنر» انعکاس حرکت و قدم‌های فرهنگی است
این سالنامه شامل مهم‌ترین آمار سه معاونت‌ فرهنگی، هنری ومطبوعاتی و همچنین سازمان‌های وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از‌جمله سازمان سینمایی، اوقاف، و فرهنگ و ارتباطات اسلامی است. گزیده‌ای از آمار‌ها که مهم‌ترین اقلام محسوب می‌شود و نشان‌دهنده‌ی حرکت بخش فرهنگ است در سالنامه ارائه می‌شود.
در این سالنامه آمارهای مهمی مانند: تعداد عناوین و شمارگان کتاب­‌های منتشر شده، تعداد عناوین رسانه­ های چاپی و الکترونیکی، تعداد عناوین نمایش‌­های تولید و اجرا شده، تعداد سینماها، تعداد سالن­‌های سینما، تعداد کتابخانه‌های عمومی و اعضای آن، تعداد موسسات فرهنگی هنری چند منظوره و ... ارایه شده است.