مقالۀ هنری

مطالعه کیفی جایگاه هنر و تربیت هنری در نظام آموزشی کشور

هدف اصلی این پژوهش کیفی تبیین و مستندسازی جایگاه هنر و تربیت هنری در نظام آموزشی کشور و بازنمایی مشکلات مبتلابه آن از طریق بررسی این سؤال مبنایی است؛ در اصل وضعیت فعلی اجرا و تدریس هنر در مدارس متوسطه کشور به چه صورت است؟ پاسخ به این سؤال از طریق تحلیل وضعیت تدریس و جایگاه درس هنر در یک مدرسه متوسطه دوره اول و با استفاده از روش خبرگی و نقادی تربیتی آیزنر انجام شد. در این روش، وضعیت و مشکلات موجود هنر و تربیت هنری در قالب چهار مرحله توصیف، تفسیر، ارزشیابی و مضمون‌یابی مورد واکاوی و تحلیل عمیق قرار گرفت. اطلاعات موردنیاز پژوهش نیز از طریق مشاهده، تصویربرداری و مصاحبه با کادر مدیریتی و آموزشی و دانش‌آموزان مدرسه جمع‌آوری و سپس سازمان‌دهی و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد که علی‌رغم آنکه در برنامه‌های آموزشی و درسی دوره متوسطه اول، هنر در قالب یک کتاب‌درسی مدوّن وجود دارد؛ ولی عملاً تدریس و اجرای این حوزه مهم با محدودیت‌ها و تنگناهای مختلفی مواجه است و شرایط لازم برای تحقق اهداف هنری و زیبایی‌شناختی نظام آموزشی وجود ندارد. بدیهی است این امر منجر به آن می‌شود که بخش قابل‌توجهی از ظرفیت‌های هنری و زیبایی‌شناختی دانش‌آموزان رشد و شکوفا نشود. براین‌اساس، ضرورت دارد که جایگاه و نقش هنر در نظام آموزشی کشور ازجمله در دوره متوسطه اول مورد تأمل و تجدیدنظر واقع‌شده و اصلاح‌هایی لازم در آن انجام بگیرد.