سنجش میزان مرجعیت‌گرایی دینی و خوداتکایی دینی

موضوع این مطالعه بررسی تغییرات ارزش‌ها، نگرش‌ها و روش‌های دینی از طریق سنجش میزان خوداتکایی و مرجعیت‌گرایی در امور دینی نسل حاضر و نسل‌های اولیۀ بعد از انقلاب اسلامی سال 1357 است. فرضیه‌های تحقیق که از دیدگاه‌های نظری مرتبط با خوداتکایی و مرجعیت‌گرایی استخراج شده‌اند، با استفاده از داده‌هایی که به روش پیمایشی گردآوری و آزمون شده‌اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 392نفر از دو گروه سنی 50 تا 65 سال و 15 تا 30 سال شهروندان شهرهای قم و تهران هستند که در سال 1396 با روشن نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده‌اند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شده و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان‌دهندۀ این هستند که بین طیف خوداتکایی و مرجعیت‌گرایی دینی در دو گروه مطالعات که به‌نوعی نسل اوّل و سوم انقلاب محسوب می‌شوند، تفاوت معنی‌داری وجود دارد و در شاخص‌های مرجعیت‌گرایی و خوداتکایی در مناسک دینی، گرفتن فرمان‌های دینی، انعطاف دینی، اخلاق، پذیرش ادیان، مرجعیت سنت یا عقلانیت و اخذ اطلاعات نیز در میان دو گروه موردمطالعه تفاوت معنی‌دار هست؛ به این معنا که نسل اوّلیۀ بعد از انقلاب، مرجعیت‌گرایی بیشتری در امور دینی داشته و نسل کنونی مرجعیت‌گرایی کمتر و خوداتکایی بیشتری در امور دینی دارد.

لینک دریافت مقاله از فصلنامۀ فرهنگ-ارتباطات