گزارش نظرسنجی

ارزیابی چهلمین دورۀ جشنوارۀ فیلم فجر

این نظرسنجی از تاریخ 14 لغایت 26 بهمن سال 1400 به‌وسیلۀ گروه افکارسنجی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به‌صورت تلفنی اجرا شده است. دسترسی به مخاطبان جشنواره با استفاده از داده‌های سامانۀ مدیریت فروش آنلاین سینماهای کشور (سمفا) صورت گرفته است. در این سامانه بیش از 30هزار شمارۀ منحصربه‌فرد ثبت شده است که متعلق به خریداران بلیت جشنواره است. داده‌های این نظرسنجی با استفاده از شماره تلفن این افراد و تماس تلفنی با آن‌ها باتوجه‌به فیلمی که برای آن بلیت تهیه کرده‌اند، گردآوری شده است. شیوۀ نمونه‌گیری به شکلی بوده که تعداد مخاطبان هر فیلم برابر باشد و بتوان داده‌های به‌دست‌آمده را به مخاطبان هر فیلم تعمیم داد. یافته‌های کلیدی این نظرسنجی عبارت است از:

• 69درصد از پاسخ‌گویان پیش از شروع پاندمی کووید-19 حداقل ماهی یک‌بار سینما می‌رفته‌اند که نشان می‌دهد بخش اصلی نمونه را علاقه‌مندان حرفه‌ای سینما تشکیل می‌دهند.
• 15درصد افراد برای اوّلین‌بار در جشنواره فیلم دیده‌اند و 40درصد نیز حداقل در پنج جشنوارۀ قبلی مشارکت کرده‌اند.
• 48درصد افراد علّت شرکت در این دوره از جشنواره را علاقۀ شخصی به سینما و جشنواره اعلام کرده‌اند. 9درصد هم کسانی هستند که همیشه این جشنواره را دنبال می‌کرده‌اند.
• 43درصد از پاسخ‌گویان فیلم را به همراه خانوادۀ خود و 35درصد با دوستان خود دیده‌اند. ازسوی‌دیگر 20درصد نیز فیلم را به‌تنهایی مشاهده کرده‌اند.
• شبکه‌های اجتماعی مهم‌ترین رسانه‌ای است که مردم تبلیغات جشنواره را از طریق آن پیگیری کرده‌اند؛ 69درصد پاسخ‌گویان این شبکه‌ها را مهم‌ترین منبعشان برای پیگیری جشنواره اعلام کرده‌اند.
• بلیت‌فروشی آنلاین در جشنوارۀ چهلم، رضایت مخاطبان را به همراه داشته است و 80درصد پاسخ‌گویان از شیوۀ ارائه و دسترسی به بلیت رضایت داشته‌اند.
• 82 درصد از مخاطبان از کیفیت سالن نمایش فیلم رضایت بالا داشته‌اند.
• مخاطبان، نحوۀ انتخاب فیلم‌ها برای جشنواره و داوری فیلم‌ها در دوره‌های قبلی را تاحدّی منصفانه می‌دانند؛ 31درصد نیز نحوۀ انتخاب فیلم برای راه‌یابی به جشنواره و 24درصد نحوۀ داوری را در ادوار پیشین غیرمنصفانه ارزیابی کرده‌اند.
• 60درصد مخاطبان کیفیت برگزاری این دوره را خوب، 27درصد متوسط و 14درصد ضعیف دانسته‌اند.
• بیشترین میزان رضایت مخاطبان از فیلم‌ها، به‌ترتیب به فیلم‌های ملاقات خصوصی، علفزار و موقعیت مهدی تعلق دارد. لایه‌های دروغ، ماهان و 2888 در انتهای این فهرست قرار دارند.
• برای دو فیلم برتر از نگاه مخاطبان یعنی ملاقات خصوصی و علفزار، ترکیب «محتوا و مضمون» و «بازیگری» مهم‌ترین ویژگی‌های برجستۀ فیلم بوده است. برای موقعیت مهدی، «مضمون و محتوا» و «کارگردانی» ویژگی‌های مهم فیلم از نگاه مخاطبان بوده است.
• در میان مضامین مختلف که مخاطبان از فیلم‌ها برداشت کرده‌اند، ارزش‌های اخلاقی، روابط انسانی (عشق/ نفرت/ خیانت) و امید و تلاش در صدر قرار داشته‌اند.
• درمجموع از نظر مخاطبان، فیلم‌های جشنواره بیشتر بازتاب مسائل طبقۀ متوسط (21درصد)، طبقۀ فرودست (21درصد) و همۀ اقشار (19درصد) است. در میان پنج فیلم اوّل از نظر رضایت مخاطب، فیلم‌های ملاقات خصوصی، نگهبان شب و شادروان از نگاه مردم بیشتر به مسائل طبقۀ متوسط می‌پردازند و دو فیلم علفزار و موقعیت مهدی بیشتر بازتاب مسائل همۀ اقشار جامعه بوده و خصلت طبقاتی نداشته است.
• از منظر مخاطبان فیلم‌های علفزار و موقعیت مهدی بیش از سایر فیلم‌ها به موضوعات و مضامینی پرداخته‌اند که برای وضعیت امروز جامعه ضروری است.
• در نگاه مخاطبان فیلم‌های علفزار و ملاقات خصوصی از جهت انطباق با ارزش‌های اخلاقی جامعه در صدر قرار دارند.
• درمجموع از نگاه 85درصد مخاطبان فیلم‌های جشنواره بازتاب واقعی مسائل جامعۀ امروز ایران هستند و سیاه‌نمایی نمی‌کنند. بیشترین میزان سیاه‌نمایی مربوط به فیلم لایه‌های دروغ با 29درصد است.
• درمجموع 89درصد از مخاطبان، پوشش و آرایش زنان در فیلم‌ها را مطابق عرف و ارزش‌های جامعه می‌دانند.