کد مطلب: 283716
شنبه 20 آذر 1400 15:13
روش تحقیق این پژوهش، کیفی از نوع پدیدارشناسی و جامعه آماری آن، فعالان باتجربه مطبوعاتی بودهاند. همچنین جمعآوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق از نوع نیمه ساختاریافته بوده که پس از تجزیه و تحلیل آنها آسیبها در دو دسته اصلی «آسیبهای درونی ساختار مطبوعات محلی» و «آسیبهای بیرونی ساختار مطبوعات محلی» دستهبندی شدهاند. لذا نتایج در بعد آسیبهای درونی، ضعف در عملکرد و تخصص مدیران و سردبیران مطبوعات محلی، ضعف در تخصص و اخلاق حرفهای روزنامهنگاران و خبرنگاران مطبوعات محلی، ضعف در امکانات شغلی برای روزنامهنگاران و خبرنگاران مطبوعات محلی، پایین بودن کیفیت محتوای نشریات محلی، جذاب نبودن ظاهر و جذابیتهای جانبی مطبوعات محلی، توزیع نامناسب مطبوعات محلی، فعالیت نامناسب متصدیان دکههای مطبوعاتی و نتایج در بعد آسیبهای بیرونی عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی، عملکرد سازمانهای دولتی و غیردولتی و تشکلهای مطبوعاتی را نشان میدهد.
منظور از «تجارب فعالان مطبوعاتی از آسیبهای ساختار مطبوعات محلی با رویکرد درونی، ضعفهایی است که در درون مطبوعات محلی وجود دارد که مرتبط با عواملی محسوب میشود که در درون مطبوعات محلی وجود دارد و باعث شده رشد چشمگیر و تأثیری که از مطبوعات محلی انتظار میرود به واقعیت نپیوندد.» (صفحه 4) لازم به ذکر است که «در تحقیق پیش رو، ساختار مطبوعات با توجه به الگوی کلی سازمانهای رسانهای در نظر گرفته خواهد شد.» (صفحه 2)
روششناسی پژوهش
این پژوهش درصدد آسیبشناسی ساختار نشریات محلی شهر اصفهان برآمده است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع کیفی بوده و بهصورت مشخص از روش پدیدارشناسی استفاده شده تا به عمق تجارب فعالان عرصه رسانه در خصوص آسیبهای نشریات محلی اصفهان پرداخته شود. (صفحه 3)
جامعه آماری فعالان و افراد فعال در عرصه مطبوعات در شهر اصفهان محسوب میشوند مشارکتکنندگان در این پژوهش، فعالان باتجربۀ مطبوعاتی اعم از دانشآموختۀ دانشگاهی یا تجربی هستند که در پستهای دولتی یا خصوصی فعالیت میکنند و اکنون نیز مدیرمسئول، سردبیر، صاحبامتیاز، خبرنگار، روزنامهنگار، استاد دانشگاه، منتقد، مدیر تشکلهای غیردولتی و افراد دارای پست مدیریتی سازمان خصوصی یا دولتی مطلع در خصوص مطبوعات به شمار میروند. (صفحه 3)
به لحاظ نحوه جمعآوری دادهها نیز باید تأکید کرد که رسیدن به اشباع نظری شاخص و سنجه اصلی درباره تعداد انجام مصاحبه بوده است. مصاحبه با اولین مشارکتکننده آغاز شد و تا رسیدن به حد اشباع اطلاعاتی، یعنی مصاحبه با ١٩ نفر به پایان رسید. (صفحه 3)
یافتههای پژوهش
- ضعف در عملکرد و تخصص مدیران و سردبیران مطبوعات محلی: نتایج مصاحبهها نشان میدهد که مسئله اصلی در این عرصه، نگرش صحیح است. چنان چه مدیرمسئول به نشریه، فقط نگاه تجاری داشته و هیچ چشمانداز فرهنگی برای آینده نشریه در نظر نداشته باشد، در این صورت، انتظار مدیرمسئول از خبرنگاران و روزنامهنگاران نگاه تجاری است و حداقل انتظارش تهیۀ اخبار دمدستی و تکراری از آنها خواهد بود، ولی اگر نگرش مدیر نشریه به فعالیت مطبوعاتی ممتاز بوده و هدفهای مشخصی را بهمنظور رفع مشکلات جامعه برای خود ترسیم کرده و چشمانداز نشریه را مشخص نموده باشد، بیشک، عملکرد بسیار متفاوتی خواهد داشت و برای رسیدن به آرمانهای از پیش تعیینشده تلاش میکند و برای منافع جامعه گام برمیدارد. (صفحه 5)
- ضعف در تخصص و اخلاق حرفهای روزنامهنگاران و خبرنگاران مطبوعات محلی: کلید واژههای اصلی مورد استفاده در مصاحبهها، توجهها را به چند نکته جلب مینماید. نکته اول لزوم آموزشهای حرفهای بهصورت مستمر است. چیزی که به نظر میرسد در سطح شهرستانها و رسانههای محلی کمتر مورد توجه قرارگرفته است. نکته دوم و آسیب دیگری که ایشان بر آن تأکید میکنند، نداشتن تخصص حرفهای روزنامهنگاری و خبرنگاری است که خبرنگار حرفهای کمتر در نشریات محلی فعالیت میکند و بهمحض قوی شدن در حوزه رسانه به یک خبرگزاری یا نشریه سراسری کوچ میکند با این استدلال که نشریه محلی نمیتواند او را بهخوبی حمایت کند یا با این کار به دنبال ارتقا علمی و تخصصی خود است. (صفحه 7)
سومین موضوع و آسیب مطروحه، کسانی هستند که بدون هیچ معیار مشخص و آموزشی وارد مطبوعات میشوند و در حین فعالیت نیز کمتر کیفیت مطالب نشریه را مدنظر قرار میدهند و چهبسا با رشتههای تحصیلی نامرتبط و بدون تخصص به عرصه مطبوعات قدم میگذارند. (صفحه 7)
- ضعف در امکانات شغلی و رفاهی برای روزنامهنگاران و خبرنگاران مطبوعات محلی برای کم کردن دغدغه فعال رسانهای و جلوگیری از فساد شغلی باید امکانات شغلی روزنامهنگار و خبرنگار مهیا باشد. این امکانات هم شامل امنیت شغلی برای روزنامهنگاران و خبرنگاران و هم تجهیزات کاری آنهاست. (صفحه 8)
- پایین بودن کیفیت محتوای نشریات محلی: با توجه به مصاحبههایی که نگارنده انجام داد، بیشترِ مصاحبه شوندگان ضعیف بودنِ محتوای مطبوعات محلی را جدیترین آسیب میدانستند و ٢۶ آسیب را در این بخش عنوان کردند. (صفحه 9)
طبق یافتههای مطروحه در پژوهش مهمترین نقدها در این بخش عبارتاند از:
«بیشتر نشریات محلی، سرمقاله یا سرمقاله قوی و تأثیرگذار ندارند. بیشتر مصاحبهها و گزارشها عمقی، چالشبرانگیز و جذاب نیستند و مخاطب را جذب نمیکنند. اغلب مصاحبهها و گزارشها بهصورت تمجید و تعریف از روابط عمومیها هستند و از زندگی جاری مردم و مشکلات آنها خبری نیست. غالب تیترها طولانی هستند و لید، مخاطب را برای خواندن متن جذب نمیکند. بیشتر مطالب و مقالات، بهصورت مفصل نویسی است و مطالب کلیدی و کوتاه کمتر دیده میشود.» (صفحه 9)
- جذاب نبودن ظاهر و جذابیتهای جانبی مطبوعات محلی: نشریه قبل از اینکه یک محصول فرهنگی خواندنی تلقی شود، باید دیدنی باشد، اما ایرادی که نشریات محلی دارند، این است که بیشتر مطبوعات محلی دیدنی نیستند و گرافیک خوبی ندارند؛ چون فاقد سواد بصری هستند. (صفحه 11)
- توزیع نامناسب مطبوعات محلی: کمبود اماکن عرضه مطبوعات محلی و توزیع دیرهنگام صبحگاهی دو ضعف جدی در نحوه توزیع مطبوعات محلی بر اساس نتایج مصاحبهها محسوب میشوند.
- فعالیت نامناسب متصدیان دکههای مطبوعاتی: دکههای مطبوعاتی استقبال خوبی از فروش مطبوعات محلی نمیکنند؛ چون به نظر آنها مطبوعات محلی نسبت به نشریات سراسر، فروش کمتری دارند و سود زیادی برای آنها به دنبال نخواهد داشت؛ به همین دلیل، مطبوعات محلی را در معرض دید مخاطبان قرار نمیدهند، مگر آنکه مخاطب سراغ نشریه خاصی را بگیرد. (صفحه 11)
آسیب شناسی مطبوعات محلی با رویکرد بیرونی و ساختاری یعنی توجه به «ضعفهایی که بیرون از مطبوعات محلی وجود دارد، ولی تأثیر خود را بر رشد یا عدم رشد مطبوعات محلی میگذارد. بعضی از عوامل لاجرم در اختیار مطبوعات محلی نیست و دستگاههای دولتی و غیردولتی کشور و استان و همچنین جامعه و فرهنگ مردم بر این مسئله تأثیرگذارند.» (صفحه 12)
عوامل اقتصادی
عوامل اجتماعی
عوامل فرهنگی
عملکرد سازمانهای دولتی و غیردولتی و تشکلهای مطبوعاتی