بررسی و ارزیابی نمایشگاه‌های کتاب استانی

وضعیت نمایشگاه کتاب استانی در دورۀ زمانی سال‌های 1387-1396 به شرح زیر است:

• روند برگزاری نمایشگاه‌های استانی کتاب: تا سال 1396 بیشترین استان‌هایی که نمایشگاه کتاب استانی را برگزار نموده‌اند، عبارت‌اند از: سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی (19دوره)، کهکیلویه و بویراحمد (17دوره)، قم و قزوین (16دوره) و کمترین دوره‌های برگزاری نمایشگاه کتاب استانی در استان تهران (هیچ دوره‌ای نمایشگاه کتاب استانی برگزار نشده است، به‌دلیل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب) و سپس منطقۀ آزاد اروند (یک دوره)، جنوب کرمان (پنج دوره) و کردستان (هفت دوره) است. تعداد غرفه‌های کتاب در سال‌های 1389 تا 1396 یک روند تقریباً ثابت را دنبال می‌کند.
• تعداد عنوان در نمایشگاه استانی کتاب: تعداد عنوان کتاب حاضر در نمایشگاه‌های استانی در سال‌های موردمطالعه از سال 1387 تا 1394 یک روند ثابت را دنبال می‌کند اما در سال 1395 رشد بالایی داشته و در سال 1396 این روند دو برابر نسبت به سال 1395 شده است.
• وضعیت ناشران نمایشگاه کتاب استانی: در سال 1396 و در نمایشگاه کتاب استانی هرچند تعداد ناشران نسبت به سال 1395 رشد نداشته و تقریباً یکسان بوده است اما تعداد عنوان کتاب سال 1396 نسبت به سال قبل در نمایشگاه‌های استانی کتاب دو برابر شده است.
• تخصیص بن: دولت در راستای افزایش فروش کتاب در نمایشگاه‌های استانی کتاب و همچنین افزایش سرانۀ مطالعه از سال 1392 اقدام به توزیع بن در میان ناشران، نویسندگان و سازمان‌های مربوطه نمود که ورود جریان بن در نمایشگاه‌های استانی شاهد افزایش فروش کتاب از سال‌های 1393 تا 1396 در نمایشگاه‌های استانی و استقبال بیشتر برای خرید کتاب به‌وسیلۀ بازدیدکنندگان بوده است.
• فروش نقدی: هرچند که از سال 1392 شاهد توزیع بن در نمایشگاه کتاب استانی هستیم اما از سال 1392 تا 1395 میزان فروش نقدی نمایشگاه کتاب استانی نسبت به سال‌های 1387 تا 1391 کاهش داشته است.
• میزان فروش کلّ: در سال 1392 و باوجوداینکه بن کتاب به نمایشگاه‌های استانی کتاب اختصاص داده شده اما میزان فروش کلّ نمایشگاه‌های استانی کتاب نسبت به سال‌های قبل کمتر بوده و همچنین در سال بعد (1393) نیز میزان فروش کلّ نمایشگاه‌های استانی نسبت به سال 1389 رشد چندانی نداشته است.
• تخصیص بن و فروش نمایشگاه کتاب استانی: بیشترین بن نمایشگاه کتاب استانی در سال 1396 بوده و بیشترین فروش نمایشگاهی نیز در همین سال بوده است.
• میزان بازدید از نمایشگاه کتاب استانی: میزان بازدید از نمایشگاه کتاب استانی نیز طی سال‌های موردمطالعه یک روند تقریباً یکنواخت داشته و فاصلۀ قابل‌ملاحظه‌ای مشاهده نمی‌شود. درحالی‌که با افزایش فروش به‌خصوص در سال‌های 1395 و 1396 در نمایشگاه‌های استانی می‌بایست شاهد افزایش بازدیدکنندگان از نمایشگاه‌های استانی در این سال‌ها باشیم.
• مساحت برگزاری نمایشگاه کتاب استانی: طی سال‌های موردمطالعۀ پژوهش به‌جز در سال 1387 مساحت نمایشگاه کتاب استانی یکنواخت و فاصلۀ قابل‌ملاحظه‌ای در آن مشاهده نمی‌گردد.
• طول ساعت نمایشگاه کتاب استانی: طول ساعت بازدید از نمایشگاه‌های استانی کتاب نیز از سال‌های 1389 تا 1396 یک روند تقریباً ثابت را دنبال می‌کند.
• برنامه‌های جنبی نمایشگاه کتاب استانی: از نقاط مثبت نمایشگاه‌های استانی کتاب وجود برنامه‌های جنبی نمایشگاه است که می‌تواند موجب ترغیب بیشتر بازدیدکننده از نمایشگاه کتاب استانی باشد که این روند از سال 1387 تا 1396 وجود داشته و رشد نسبتاً خوبی نیز دارد.